Διαλογικές Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις
Διαλογικές Ψυχοθεραπευτικές Προσεγγίσεις: Θεωρητική θεμελίωση, η στάση του/ης ψυχοθεραπευτή/ριας, μέθοδοι και κλινικές εφαρμογές
«… η αυθεντική ανθρώπινη ζωή είναι ο διάλογος ανοικτού τέλους. Η ζωή από τη φύση της είναι διαλεκτική. Το να ζεις σημαίνει να συμμετέχεις στο διάλογο: να θέτεις ερωτήσεις, να προσέχεις, να απαντάς, να συμφωνείς κ.ο.κ. Σε αυτόν το διάλογο συμμετέχει ολοκληρωτικά και για όλη του τη ζωή ένας άνθρωπος: με τα μάτια, τα χείλη, τα χέρια, την ψυχή, το πνεύμα, με όλο του το κορμό κι όλο του το είναι. Επενδύει ολόκληρο τον εαυτό του στο διάλογο και αυτός εισέρχεται στο διαλεκτικό ιστό της ανθρώπινης ζωής, στο παγκόσμιο συμπόσιο»[1] Μ.Μπαχτίν
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα τις διαλογικές προσεγγίσεις στην ψυχοθεραπεία οργανώνεται από κοινού με το Κέντρο Συστημικής Θεραπείας και Συμβουλευτικής (ΚΕ.ΣΥ.ΘΕ.Σ και τις ΣΥΝΗΧΗΣΕΙΣ. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ψυχοθεραπευτές/τριες και συμβούλους ψυχικής υγείας που επιθυμούν να γνωρίσουν σε βάθος την Διαλογική προσέγγιση στην ψυχοθεραπεία και την εφαρμογή της στην κλινική πράξη.
Θεματικές ενότητες
- Θεωρητική θεμελίωση του Διαλογικού Εαυτού: Κεντρικές έννοιες και βασικοί παράμετροι (θέση του Εγώ, εσωτερικό ρεπερτόριο θέσεων, τοποθέτηση και αντι-τοποθέτηση, πολυφωνία, μονοφωνία, κακοφωνία κτλ).
- Ο εαυτός μέσα στο χρόνο και στις πολιτιστικές οικοθεωρίες: Παραδοσιακά, νεωτερικά, μετανεωτερικά και διαλογικά μοντέλα εαυτού.
- Ο εαυτός μέσα στο χώρο: Η επίδραση της παγκοσμιοποίησης και της τοπικοποίησης στον εαυτό και στην ταυτότητα.
- Διαλογικά μοντέλα εαυτού και αναδυόμενες ταυτότητες.
- Μια διαλογική οπτική των συναισθημάτων: Το μοντέλο σταδίων για την αλλαγή των συναισθημάτων.
- Η Διαλογικότητα ως θεραπευτική θέση.
- Η συνεργατική προσέγγιση, η ηθική θέση της διαλογικότητας και η έννοια του μη γνωρίζοντος.
- Η αναγνώριση του εσωτερικού διαλόγου του/ης θεραπευτή/ριας ως θεραπευτικό εργαλείο.
- Η έννοια του διαλογικού φάσματος και των εσωτερικών ταλαντώσεων του εαυτού.
- Η κατανόηση των συνηχήσεων στην ψυχοθεραπευτική σχέση.
- Διαλογικότητα και διαλεκτική: Διερεύνηση της σημασία των συγκρούσεων, των αποκλεισμών και των επιδράσεων της ετεροκανονικότητας στην ψυχοθεραπεία.
- Περιοχές οργάνωσης της εμπειρίας και αναστοχαστικές πρακτικές: Η σημασία της αναγνώρισης των εσωτερικών φωνών.
- Κυρίαρχες και εναλλακτικές αφηγήσεις στον ψυχοθεραπευτικό διάλογο.
- Η σημασία της κατανόησης των επιδράσεων των εσωτερικευμένων άλλων.
- Η προσέγγιση του Ανοιχτού Διαλόγου: Κλινικά παραδείγματα.
- Μέθοδοι και τεχνικές.
- Κλινικές εφαρμογές και βιωματικές πρακτικές: Θεραπεία φοβιών σε παιδιά και ενήλικες, Διαλογικότητα & απεξάρτηση, ομάδες αναστοχασμού, συνέντευξη με τους εσωτερικευμένους άλλους, η αξιοποίηση των πλουραλιστικών μοντέλων( pluralistic therapy), κτλ.
Βασική περιγραφή
Το σεμινάριο είναι το αποτέλεσμα ενός διαλόγου για τις διαφορετικές – αλλά και ταυτόχρονα συνδεδεμένες – πρακτικές: θεωρία του διαλογικού εαυτού (H.Hermans , πολυφωνική προσέγγιση (M, Bakhtin), συνεργατική προσέγγιση(H.Anderson), θεωρία του Ανοικτού Διαλόγου, ( J.Seikkula), μέσω των οποίων εργαζόμαστε με τη διαλογικότητα στην θεραπευτική και κλινική πράξη. Το σεμινάριο επικεντρώνεται στις έννοιες του διαλόγου και του εαυτού, έτσι όπως αυτές γίνονται αντιληπτές στο θεραπευτικό πλαίσιο. Βασικό αξίωμα της Θεωρίας του Διαλογικού Εαυτού, όπως και του Πολυφωνικού Εαυτού, είναι ότι ο Εαυτός δεν έχει ένα «κεντρικό αρχηγείο», αλλά ενεργοποιούνται διάφοροι «εσωτερικοί χαρακτήρες», ο καθένας με τη δική του φωνή και προοπτική. Ανάλογα λοιπόν, με την περίσταση, ενεργοποιείται κάποιος ή κάποιοι απ’ αυτούς, συνθέτοντας εσωτερικούς διαλόγους καθιστώντας τον πολυφωνικό. Στα πλαίσια λοιπόν αυτά, στην διάρκεια του σεμιναρίου θα έχουμε την δυνατότητα να μελετήσουμε τα ακόλουθα:
- Την σημασία της κατανόησης των επιδράσεων στην ψυχοθεραπευτική σχέση των ενδοπροσωπικών και των διαπροσωπικών διάλογων των θεραπευόμενων και των θεραπευτών/τριών
- Την αναγνώριση των οι επιδράσεων των εσωτερικευμένων άλλων και των εσωτερικών φωνών των θεραπευτριών/των στην θεραπευτική σχέση και των τρόπων που ενσωματώνονται στη θεραπευτική διεργασία
- Τα διάφορα μοντέλα του εαυτού στο χώρο και στο χρόνο όπως αυτά εκφράζονται μέσα από τις πολιτιστικές οικοθεωρείες
- Τα συναισθήματα μέσα από μια διαλογική οπτική
- Το διαλογικό φάσμα και τις ταλαντώσεις του εαυτού μέσα σε αυτό
- τα οικογενειακά μυστικά και οι παράλληλοι εσωτερικοί διάλογοι
Μεθοδολογία
Στο σεμινάριο παρουσιάζονται μέθοδοι και τεχνικές που θεμελιώνονται στις διαλογικές προσεγγίσεις και κλινικά παραδείγματα εφαρμογών τους.
Η διαλογικότητα, μέσα από την οπτική του σεμιναρίου καθίσταται η θεμελιώδης θεραπευτική θέση του επαγγελματία ψυχικής υγείας και αποτελεί εχέγγυο της θεραπευτικής διεργασίας, καθώς διαφυλάσσει την αυθεντικότητα του/ης και την ευαισθησία του/ης στις ανάγκες του/ης θεραπευόμενου/ης.
Στο σεμινάριο θα εργαστούμε αξιοποιώντας θεωρητικές παρουσιάσεις και βιωματικά εργαστήρια τα οποία θα επιτρέψουν στις συμμετέχουσες και στους συμμετέχοντες να εμβαθύνουν και να κατανοήσουν σε βάθος τις διαλογικές πρακτικές.
Επιστημονικά υπεύθυνοι για το σεμινάριο, το οποίο έχουν σχεδιάσει από κοινού μέσα από ένα συνεχή διάλογο, είναι οι Γεωργία Γκαντώνα https://www.gkantona.gr/ και ο Ηλίας Γκότσης https://synixiseis.gr/?p=329.
Οι επιστημονικά υπεύθυνοι του σεμιναρίου, που θα είναι και βασικοί εισηγητές σε αυτό έχουν εργαστεί για πολλά χρόνια αξιοποιώντας τις θεωρίες και τις πρακτικές του διαλογικού εαυτού στο κλινικό πεδίο, ενώ έχουν δημοσιεύσει σειρά σχετικών άρθρων και έχουν κάνει παρουσιάσεις σχετικά με την διαλογικότητα και την πολυφωνία σε επιστημονικές ημερίδες και συνέδρια.
Στο σεμινάριο θα συνεργαστούν επίσης ως συνεργάτες/συνεργάτιδες έμπειροι/ες θεωρητικοί/ες και ψυχοθεραπεύτριες , που διδάσκουν θεωρίες της διαλογικότητας σε πανεπιστήμια ή εργάζονται με την διαλογικότητα στο πεδίο της ψυχοθεραπείας. Ενδεικτικά αναφέρουμε τον Μ. Πουρκό, Καθηγητή Πανεπιστημίου Ρεθύμνου, που για πολλά χρόνια εργάζεται με την πολυφωνική προσέγγιση και τις ιδέες του Μ. Μπαχτίν, την Κέλλυ Πατρίκου, Ψυχολόγο και συστημική ψυχοθεραπεύτρια που αξιοποιεί εδώ και πολλά χρόνια τις ομάδες αναστοχασμού και την προσέγγιση του P.Rober για τις εσωτερικές φωνές των θεραπευτών/τριων, την Κία Θανοπούλου Ψυχολόγο και ψυχοθεραπεύτρια που έχει εργαστεί θεωρητικά και κλινικά με τα οικογενειακά μυστικά
Υλοποίηση
Το σεμινάριο θα υλοποιηθεί διαδικτυακά. Θα έχει διάρκεια 10 Σαββατοκύριακα και θα υλοποιείται 10.00-15.00.
Το κόστος κάθε εκπαιδευτικού διημέρου είναι 120 ευρώ. Αναλυτικές πληροφορίες στο τηλέφωνο 6908372437 και στο email info@synixiseis.gr
Έναρξη πρώτου εκπαιδευτικού διημέρου 13Νοεμβρίου 2021
Ημερομηνίες υλοποίησης: 13-14 /11/2021, 11-12/12/2021, 22-23/1/2022, 12-13 /2/2022, 12-13/3/2022, 9-10/4/222, 14/15/5/2022, 18-19/5/2022, 17-18/9/2022, 15-16/10/2022
[1] Απόσπασμα από τον M.Μπαχτίν Μ.. Παρατίθεται από τον J. Seikkula http://opendialogue.net/%CE%BF-%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CE%B9%CF%87%CF%84%CF%8C%CF%82- %CE%B4%CE%B9%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF- %CF%80%CE%B1%CF%81%CF%8C%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF- %CE%BC%CE%AD/?lang=el