Πως θέτουμε όρια στην οικογένεια;
Μπορεί να είναι δύσκολο να θέσουμε όρια στην οικογένειά μας και σε αυτούς που νοιαζόμαστε βαθιά. Ωστόσο, μπορεί να υπάρχουν πολλά οφέλη από τον καθορισμό ορίων, όπως βελτιωμένες σχέσεις, αυξημένη αυτοπεποίθηση και πιο αποτελεσματική επικοινωνία. Μπορούμε να θέσουμε πολλά είδη ορίων, όπως αυτά που αφορούν το χρόνο, το σωματικό άγγιγμα, τις διαφωνίες, τα συναισθήματα, τη διάνοια, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τη διατροφή, τα οικονομικά και την επικοινωνία. Για να θέσουμε ένα αποτελεσματικό όριο, μπορούμε να το σχεδιάσουμε εκ των προτέρων, να προετοιμαστούμε για απώθηση, να διατηρήσουμε τα όρια με τον εαυτό μας, να μείνουμε πιστοί στα λεγόμενά μας και να επιβραβεύσουμε τον εαυτό μας μετά το γεγονός. Εάν δυσκολευόμαστε να θέσουμε όρια, η συνεργασία με έναν θεραπευτή, μπορεί να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε αυτήν την πολύτιμη δεξιότητα.
Οφέλη ψυχικής υγείας από τον καθορισμό ορίων
Αν και μπορεί να είναι δύσκολο να θέτεις όρια, μπορεί να οδηγήσει σε πολλά οφέλη, όπως καλύτερες σχέσεις, βελτιωμένη προσωπική υγεία και ευεξία, αυξημένη αυτοπεποίθηση και διεκδίκηση και πιο αποτελεσματική επικοινωνία. Ο καθορισμός ορίων μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να μάθουμε πως να σεβόμαστε και εμείς οι ίδιοι τα όρια των άλλων.
Τύποι ορίων
Μπορεί να υπάρχουν πολλοί τύποι ορίων που μπορούμε να θέσουμε!
Τα χρονικά όρια μπορούν να σας βοηθήσουν να διαχειριστούμε τον χρόνο μας.
Ένα χρονικό όριο μπορεί να είναι, «Δεν μπορούμε να είμαστε εκεί πριν από τις 11:00 π.μ.».
Τα φυσικά όρια συνήθως σχετίζονται με το φυσικό χώρο και την αφή.
Ένα φυσικό όριο μπορεί να είναι ένα όριο που θέτουμε για το πόσο στενά η οικογένεια μπορεί να σταθεί δίπλα μας ή πώς να μας αγγίζουν (“Δεν είμαι άνετος με το να δώσω στον X ένα φιλί στο μάγουλο. Μπορούμε μα χαιρετηθούμε με μια χειραψία εναλλακτικά;”)
Τα όρια διαφωνίας μπορούν να μας προστατέψουν συναισθηματικά και σωματικά.
Μπορεί να είναι φυσιολογικό να μαλώνουμε με τις οικογένειες κατά καιρούς, αλλά ο καθορισμός ορίων ως προς το τι μπορεί και τι δεν μπορεί να ειπωθεί και να γίνει κατά τη διάρκεια ενός καυγά μπορεί να χρησιμεύσει για την υπεράσπιση όλων των πλευρών.
Τα συναισθηματικά όρια γενικά σχετίζονται με τα συναισθήματα.
Ένα παράδειγμα συναισθηματικού ορίου μπορεί να είναι: «Καταλαβαίνω ότι δεν εννοείς τίποτα με αυτό, αλλά πληγώνει τα συναισθήματά μου όταν χρησιμοποιείς αυτό το ψευδώνυμο. Σε παρακαλώ, φώναξέ με με το μικρό μου όνομα». Ίσως χρειαστεί να το κάνετε ένα βήμα παραπέρα και να πείτε: «Ξέρω ότι δήλωσα ότι δεν αισθάνομαι άνετα με το να με αποκαλούν έτσι/με αυτό το θέμα στο οποίο αναφερθήκαμε. Αν το ξαναπείς, θα πρέπει να φύγω».
Τα διανοητικά όρια συχνά περιλαμβάνουν διαδικασίες σκέψης ή αντιλήψεις για τη γνώση.
Για παράδειγμα, «Ξέρω ότι σας ζήτησα να μην σχολιάσετε αρνητικά για το ότι ο/η σύζυγός μου δεν έχει πτυχίο. Εάν τον/την σχολιάσετε ξανά ενώ μιλάμε, θα πρέπει να σταματήσω τη συζήτηση/να κλείσω το τηλέφωνο».
Τα όρια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να περιλαμβάνουν τι μπορεί και τι δεν μπορεί να αναρτηθεί στις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων.
Ίσως προτιμάμε οι φωτογραφίες των παιδιών μας να μην δημοσιεύονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή ίσως θα θέλουμε να μας ρωτήσουν οι οικογένειες πριν δημοσιεύσουν περιεχόμενο που μας περιλαμβάνει ή μας αφορά.
Τα όρια τροφής μπορούν να μπουν για να τεθούν περιορισμοί στο τι τρώμε.
Εάν είμαστε χορτοφάγος, αλλά η οικογένειά μας μας πιέζει να φάμε κρέας, για παράδειγμα, μπορούμε να τους ενημερώσουμε ξεκάθαρα ότι δεν θα φάμε ξανά μαζί τους εάν συνεχίσουν να δείχνουν ασέβεια στις διατροφικές μας προτιμήσεις.
Τα υλικά όρια συνήθως σχετίζονται με οικονομικά και προσωπικά περιουσιακά στοιχεία.
Ένα υλικό όριο μπορεί να είναι: «Δεν μπορώ να σου δανείσω χρήματα» ή «Όχι, δεν μπορείς να δανειστείς το νέο πουκάμισο που μόλις αγόρασα».
Τα όρια επικοινωνίας μπορούν να ορίσουν πρωτόκολλο για συνομιλίες.
Το να έχουμε ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα για να μιλήσουμε στο τηλέφωνο μπορεί να είναι ένας τρόπος για να βάλουμε τα όρια στην επικοινωνία. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να δώσουμε προτεραιότητα στην ανάγκη μας να κάνουμε άλλα πράγματα. Τα όρια επικοινωνίας μας θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν επίσης τη γλώσσα και τη συσκευή που χρησιμοποιούνται για την επικοινωνία.
Όπως βλέπουμε, πολλοί από τους τύπους ορίων μπορεί να επικαλύπτονται, γεγονός που μπορεί να κάνει σημαντικό να καθορίσουμε εκ των προτέρων ποια πορεία δράσης θα ακολουθήσουμε με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Ο υγιής καθορισμός ορίων απαιτεί συχνά καθορισμένες προσδοκίες και πειθαρχία για να τις διατηρήσουμε με συνέπεια. Πολλοί άνθρωποι εκτιμούν τους σαφώς καθορισμένους περιορισμούς και μπορεί να είναι πρόθυμοι να τους τηρήσουν για να διατηρήσουν τη σχέση τους μαζί μας.
Καθορισμός ορίων με την οικογένεια
Έστω ότι είμαστε καλεσμένοι σε μια οικογενειακή συγκέντρωση για δείπνο. Όλοι έχουν προσκληθεί να προσέλθουν στις 4:00 μ.μ. ώστε να υπάρχει χρόνος και για συζήτηση. Είμαστε ενήλικες και μένουμε 90 λεπτά μακριά. Αποφασίζουμε ότι θέλουμε να φύγουμε μέχρι τις 8:00 μ.μ., αλλά δεχόμαστε πίεση από ορισμένες οικογένειες .
Μπορεί να μην μπορούμε να ελέγξουμε πώς ενεργούν οι άλλοι άνθρωποι, αλλά μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη για τον εαυτό μας, ειδικά όταν η επιθυμία μας για σεβασμό είναι έντονη. Ακολουθούν πέντε βήματα που μπορούμε να ακολουθήσουμε για να δημιουργήσουμε σαφή όρια με την οικογένειά μας σε αυτήν την περίπτωση:
Σκεφτόμαστε τι θα πούμε εκ των προτέρων
Μπορεί να είναι χρήσιμο να βεβαιωθούμε ότι τα όριά μας είναι ξεκάθαρα και να σκεφτούμε πώς θα τα εκφράσουμε λεκτικά. Για όσους αρχίζουν να βάζουν όρια, το παιχνίδι ρόλων μπορεί να είναι χρήσιμο. Μπορεί να είναι σύνηθες για τους θεραπευτές να παίζουν ρόλους ως οριοθέτηση με τους πελάτες τους και εάν πηγαίνουμε σε έναν θεραπευτή, μπορεί να είναι χρήσιμο να ζητήσουμε από τον θεραπευτή μας να συνεργαστεί μαζί μας με αυτόν τον τρόπο.
Προετοιμασία για πίεση
Ας σκεφτούμε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να τηρήσουμε την απόφασή μας εάν υπάρξει απώθηση. Για παράδειγμα, μπορούμε να πούμε, «Ξέρω ότι σας αρέσει να είμαστε όλη η οικογένεια μαζί στις διακοπές, αλλά έχω πολύ δρόμο μπροστά μου. Μου αρέσει να περνάω χρόνο με όλους, αλλά για να επιστρέψω σπίτι με ασφάλεια, πρέπει να φύγω από εδώ μέχρι τις 20:00». Ο οικοδεσπότης μπορεί να απαντήσει λέγοντας: «Ω, το δείπνο δεν θα είναι έτοιμο μέχρι τις 9:00 μ.μ.». ή, «Είναι εντάξει αν μείνεις μέχρι λίγο πιο αργά. Δεν έχουμε φάει ούτε επιδόρπιο ακόμα!»
Καθιερώνοντας ένα υγιές όριο με τον εαυτό μας
Μπορεί να υπάρξουν στιγμές όπως αυτή στο παράδειγμα, όταν οι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειών, μπορεί να μην σέβονται αμέσως τα όριά μας. Σε αυτό το σημείο, η συμπεριφορά τους μπορεί να απαιτεί να ορίσουμε μια γραμμή οριοθέτησης για τον εαυτό μας. Αυτό μπορεί να είναι παρόμοιο με τον ορισμό μιας παραμέτρου με άλλο άτομο, αλλά αυτή τη φορά, τη ρυθμίζουμε με τον εαυτό μας.
Ας πούμε ότι βάζουμε ένα όριο με μια οικογένεια ζητώντας της να τηρήσει τα χρονικά μας όρια. Παρόλο που είπαμε ότι θα πρέπει να φύγουμε μέχρι τις 20:00, ίσως χρειαστεί να είμαστε προετοιμασμένοι να φύγουμε εκείνη την ώρα, ακόμα κι αν το δείπνο δεν είναι ακόμα έτοιμο. Θα μπορούσαμε να πούμε κάτι σαν, «Ξέρω ότι έχετε προγραμματίσει ένα υπέροχο δείπνο και το καλύτερο μέρος ήταν να το μοιραστείτε με όλους. Ωστόσο, πρέπει πραγματικά να φύγω μέχρι τις 8:00 μ.μ. Σας ζητώ να σεβαστείτε τον χρόνο μου».
Σεβόμαστε και τηρούμε όσα είπαμε
Εάν λέγαμε στην οικογένειά μας ότι θα φύγουμε σε μια συγκεκριμένη ώρα, μπορούμε απλά να φύγουμε. Μπορούμε να απομακρυνθούμε γνωρίζοντας ότι τηρούμε τα πρότυπα που έχουμε θέσει για τον εαυτό μας. Είμαστε υπόλογοι στο άτομο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία: τον εαυτό μας. Μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά αυτό μπορεί να επιβάλει τα όρια. Το να κάνουμε τον εαυτό μας προτεραιότητα μπορεί να είναι επιτακτικό σε αυτές τις περιπτώσεις.
Επιβραβεύουμε τον εαυτό μας μετά το γεγονός
Ακόμη και όταν ξέρουμε ότι είναι ό,τι πιο υγιές μπορούμε να κάνουμε, ο καθορισμός ορίων με την οικογένεια μπορεί να είναι δύσκολος, ειδικά όταν πρέπει να φύγουμε. Το να αφιερώνουμε χρόνο στον εαυτό μας μπορεί να είναι χρήσιμο και η φροντίδα του εαυτού μας μπορεί να μοιάζει με το να μιλάμε με το σύστημα υποστήριξής μας, να κάνουμε κάτι καλό για τον εαυτό μας (ακούγοντας ένα αγαπημένο podcast, δημιουργώντας έργα τέχνης, κάνοντας μπάνιο κ.λπ.) ή χρησιμοποιώντας διεξόδους και αντιμετωπίζοντας δεξιότητες που γνωρίζουμε ότι είναι χρήσιμες για εμάς, όπως σωματική δραστηριότητα ή ασκήσεις αναπνοής.
Ο καθορισμός ορίων με τους ανθρώπους που μας ενδιαφέρουν μπορεί να είναι δύσκολος. Ωστόσο, τα όρια μπορεί να είναι ευεργετικά με πολλούς τρόπους. Μπορεί να αυξήσουν την αυτοπεποίθησή μας, να μας βοηθήσουν να επικοινωνούμε πιο αποτελεσματικά και να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας. Μπορεί να σχεδιάσουμε τα όριά μας εκ των προτέρων, να ετοιμαστούμε να βιώσουμε την πίεση, να διατηρήσουμε τα δικά μας προσωπικά όρια, να ακολουθήσουμε αυτό που έχουμε πει και να δώσουμε στον εαυτό μας μια ανταμοιβή αφού βάλουμε ένα όριο. Η συνεργασία με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για να μάθουμε πώς να βάζουμε όρια με αποτελεσματικό και υγιή τρόπο.
Διαβάστε επίσης: Η σημασία του καθορισμού ορίων: 10 οφέλη για εμάς και τις σχέσεις μας
ΠΗΓΗ: betterhelp
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Παπαδοπούλου Νατάσσα – Ψυχολόγος