Πώς αναγνωρίζεται η εσωτερική επίκριση;
Πώς θα αισθανόσουν εάν κάποιος επέκρινε κάθε κίνησή σου; Εάν έλεγε πράγματα όπως: Είσαι τόσο χαζός! Είσαι παράξενος, δεν είσαι σαν τους άλλους ανθρώπους. Είσαι άσχημος! Δες τι μεγάλη μύτη που έχεις! Μάλλον δεν θα το άντεχες. Σίγουρα δεν θα άφηνες κανέναν να μιλήσει έτσι σε ένα φίλο. Οπότε γιατί ανέχεσαι αυτό το βαθμό σκληρότητας όταν επικρίνεις τον εαυτό σου; Όλοι έχουμε μία επικριτική εσωτερική φωνή που μας λέει πως να ζήσουμε τη ζωή μας και επηρεάζει το πως νιώθουμε για τον εαυτό μας και πως συμπεριφερόμαστε. Σαν ένας κακός προπονητής που ζει μέσα στο κεφάλι μας.
Πως λειτουργεί η επικριτική εσωτερική φωνή;
Η επικριτική εσωτερική φωνή αντιπροσωπεύει εκείνο το κομμάτι του εαυτού μας που έχει στραφεί εναντίον μας. Αποτελείται από αρνητικές σκέψεις, πεποιθήσεις και συμπεριφορές που αντιτίθενται στο καλύτερο δυνατό συμφέρον μας και μειώνουν την αυτοεκτίμησή μας. Είναι ο χειρότερος εχθρός μας. Η επικριτική εσωτερική φωνή ενθαρρύνει έντονα την αυτοαναιρούμενη και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά μας, με σκέψεις όπως, δεν έχει νόημα να προσπαθείς ή γιατί δεν τα παρατάς; Και αυτός ο εχθρικός, επικριτικός σύμβουλος δεν περιορίζεται σε εμάς. Μας προειδοποιεί για άλλους ανθρώπους, ενθαρρύνοντας θυμωμένες και κυνικές συμπεριφορές απέναντί τους και δημιουργώντας μια αρνητική, απαισιόδοξη εικόνα για τον κόσμο.
Η εσωτερική μας φωνή μπορεί επίσης να είναι ψευδώς αυτο-καθησυχαστική. Μπορεί να ακούγεται γλυκιά και υποστηρικτική, ενώ μας ενθαρρύνει να ενεργούμε με τρόπους που είναι αυτοκαταστροφικοί. Για παράδειγμα, η φωνή μπορεί πει, πιες άλλο ένα ποτήρι κρασί, είχες μια δύσκολη μέρα, το δικαιούσαι. Αλλά αφού πιεις αυτό το δεύτερο ποτήρι κρασί, η φωνή μπορεί να αλλάξει τροπάριο και να σε τιμωρήσει για την ίδια συμπεριφορά που μόλις είχε παρακινήσει, πετώντας σχόλια όπως για παράδειγμα, τι είσαι αλκοολικός; δεν έχεις καθόλου αυτοέλεγχο; Η επικριτική εσωτερική φωνή υπάρχει σε ποικίλους βαθμούς σε κάθε άτομο. Αν και οι περισσότεροι από εμάς έχουμε επίγνωση ορισμένων πτυχών αυτού του εσωτερικού κριτική, πολλές από τις αρνητικές μας σκέψεις υπάρχουν σε ασυνείδητο επίπεδο. Πολύ συχνά απλώς δεχόμαστε αυτές τα φαρμακερά ξεσπάσματα ως την αλήθεια.
Από πού λοιπόν προέρχεται αυτή η επικριτική εσωτερική φωνή;
Ο τρόπος με τον οποίο γινόμασταν ορατοί μεγαλώνοντας και οι συμπεριφορές που στρέφονταν προς τα εμάς όντας παιδιά, διαμορφώνουν το πως βλέπουμε τον εαυτό μας. Επιζήμιες απόψεις που επιδεικνύονται σε εμάς από τους γονείς ή άλλους φροντιστές που έχουν επιρροή, εσωτερικεύονται για να δημιουργήσουν την εικόνα του εαυτού μας. Επίσης τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα επικριτικά συναισθήματα που έχουν οι γονείς για τους εαυτούς τους και μπορεί να πάρουν τις αυτο-επιθέσεις των γονιών τους μέσα τους. Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα σε στιγμές που ένας γονέας αντιδρά υπερβολικά επικριτικά απέναντί τους, όπως όταν ένας γονέας είναι έξω φρενών σε περιόδους στρες. Δεν είναι μόνο η στάση των γονιών απέναντί μας που δίνει υπόσταση στην επικριτική εσωτερική φωνή. Άλλοι ενήλικες με επιρροή, όπως σημαντικά μέλη της οικογένειας ή δάσκαλοι, μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τους εαυτούς μας. Οπότε το ίδιο μπορούν να κάνουν τα αδέρφια, οι συνομήλικοι, ακόμα και η κοινωνία γενικότερα.
Καθώς μεγαλώνουμε κουβαλάμε αυτές τις επικτιτικές σκέψεις μαζί μας. Μόνο που τώρα σκεφτόμαστε αυτά τα αρνητικά πράγματα για τον εαυτό μας. Αν δώσουμε προσοχή μπορούμε να παρατηρήσουμε την επικριτική εσωτερική φωνή εν δράση σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Οι αηδιαστικές της επιθέσεις μειώνουν την αυτοεκτίμησή μας, μπλέκονται στις ρομαντικές μας σχέσεις, μας υπονομεύουν στην εργασία και ανακατεύονται με τη γονεϊκότητά μας.
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις για να ξεπεράσεις την επικριτική εσωτερική φωνή σου.
Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσεις τι σου λέει ο εσωτερικός σου κριτής. Έπειτα, θα πρέπει να διαχωριστείς από τον εσωτερικό σου κριτή διατυπώνοντας τις σκέψεις ως δηλώσεις σε δεύτερο ενικό. Έτσι αντί να πεις, είμαι τόσο αμήχανος, θα πεις, είσαι τόσο αμήχανος. Αυτή η διαδικασία σε βοηθά να δεις αυτές τις σκέψεις ως μια ξένη άποψη και όχι ως έμπιστες δηλώσεις. Παρατήρησε πόσο εχθρικός μπορεί να γίνει αυτός ο εσωτερικός εχθρός και να θυμάσαι ότι αυτές οι σκέψεις δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Σκέψου από πού θα μπορούσαν να προέρχονται αυτές οι επιθέσεις. Ποιες επιρροές ή εμπειρίες από το παρελθόν σου θα μπορούσαν να σου έχουν δώσει το έναυσμα για να αναπτύξεις αυτά τα αρνητικά συναισθήματα για τον εαυτό σου;
Το επόμενο βήμα είναι να απαντήσεις σε αυτές τις λεκτικές επιθέσεις. Χρησιμοποιώντας δηλώσεις σε πρώτο ενικό, απάντησε στον εσωτερικό κριτή σου λέγοντας φωναχτά ή γράφοντας μια πιο ρεαλιστική και συμπονετική εκτίμηση για τον εαυτό σου. Αυτή η πρωταρχική απάντηση είναι συχνά συγκινητική και έντονα αισθητή. Στη συνέχεια, είναι σημαντικό για σένα να κάνεις λογικές δηλώσεις για το πως πραγματικά είσαι. Αυτή η άσκηση δεν έχει σκοπό να σε εμψυχώσει, αλλά να υποδείξει μια πιο καλοσυνάτη, πιο ειλικρινή στάση απέναντι στον εαυτό σου και εν τέλη να σε βοηθήσει να ξεπεράσεις την επικριτική εσωτερική φωνή σου. Μόλις προσδιορίσεις τους τομείς στους οποίους περιορίζεις τον εαυτό σου, μπορείς να ξεκινήσεις το να αλλάζεις τον εαυτό σου. Το τελικό βήμα είναι το να σταματήσεις να ενεργείς σύμφωνα με τις κακές συμβουλές του εσωτερικού κριτή σου.
Για παράδειγμα, εάν είσαι ντροπαλός, μπορείς να σταματήσεις να αποφεύγεις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και μπορείς να δώσεις έμφαση στο να ανοίγεις κουβέντες με ανθρώπους. Το να καθαρίσεις το μυαλό σου από αυτή τη συνεχή μαζεμένη αυτο-προσκόλληση είναι ένα καθοριστικό εγχείρημα. Απελευθερώνοντας τον εαυτό σου από τον εσωτερικό σου κριτή θα σταματήσεις συμπεριφορές που σαμποτάρουν τον εαυτό σου και θα είσαι ελεύθερος να διεκδικήσεις περισσότερη ικανοποίηση και νόημα στη ζωή. Θα αισθανθείς πιο ήρεμος μέσα σου και πιο κοντά σε αυτούς που αγαπάς. Θα απολαύσεις μέχρι και μια πιο συμπονετική άποψη για τον κόσμο και μια αισιόδοξη οπτική για τη ζωή.
Το κείμενο είναι η μετάφραση από το βίντεο που ακολουθεί:
διαβάστε επίσης: https://www.psychalive.org/critical-inner-voice/