Σπείρα: Φερνάντο Πεσόα

“Η πλειονότητα των ανθρώπων αρρωσταίνει επειδή δεν ξέρει να πει τι βλέπει και τι σκέφτεται. Λένε πως δεν υπάρχει τίποτα δυσκολότερο από το να ορίσεις με λόγια μια σπείρα. Είναι απαραίτητο, λένε, να κάνεις στον αέρα, με το χέρι και χωρίς φιλολογίες, την κίνηση, που ανεβαίνει στριφογυρίζοντας με κανονικότητα, με την οποία η αφηρημένη μορφή των ελατήριων ή ορισμένων κλιμακοστάσιων αποκτά υπόσταση στο βλέμμα μας. Αλλά, αν θυμόμαστε πως λέω είναι ανανεώνω, θα ορίσουμε μια σπείρα χωρίς δυσκολία: είναι ένας κύκλος που ανεβαίνει χωρίς ποτέ να κατορθώνει να ολοκληρωθεί. Η πλειονότητα των ανθρώπων, το γνωρίζω καλά, δε θα τολμούσαν αυτό τον ορισμό, γιατί υποθέτουν ότι ορίζω είναι λέω αυτό που οι άλλοι θέλουν να πούμε, και όχι αυτό που πρέπει να πούμε για να δώσουμε τον ορισμό. Θα έλεγα καλυτέρα: η σπείρα είναι ένας εν δυνάμει κύκλος που διπλασιάζεται ανεβαίνοντας χωρίς ποτέ να πραγματοποιείται. Αλλά, όχι, πρόκειται ακόμα για έναν αφηρημένο ορισμό. Θα προσπαθήσω με συγκεκριμένες έννοιες και θα γίνει αμέσως φανερό: μια σπείρα είναι ένα φίδι χωρίς φίδι που τυλίγεται κάθετα γύρω από το τίποτα”.

Fernando Pessoa, από το Βιβλίο της Ανησυχίας, μτφ. Μαρίας Παπαδήμα