Πάμε ψυχοθεραπεία;
ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αποφασίζουν να αναζητήσουν μια θεραπευτική υποστήριξη παρά να παγιδευτούν σε μια θέση παντοδυναμίας από την οποία θεωρούν πως δεν μπορούν να διαχειριστούν τα τραύματα ή τις πιέσεις της καθημερινής ζωής ή αντίστοιχα σε μια θέση απόλυτης αδυναμίας από την οποία πιστεύουν πως τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει. !
Η κουλτούρα και οι κοινωνικές αναπαραστάσεις
Εκπαιδεύτηκα στην ψυχοθεραπεία πριν από 26 χρόνια. Στο πλαίσιο ςτης εκπαίδευσής μου η προσωπική μου ψυχοθεραπεία ήταν υποχρεωτική και έτσι σύντομα εντάχθηκε σε μια ομάδα. Θυμάμαι, ότι αρχικά, ήταν πολύ δύσκολο να μοιραστώ με τους σημαντικούς άλλους,(τους συγγενείς και τους/τις φίλους/ες μου), ότι συμμετείχα σε μια ομάδα ψυχοθεραπείας. Το πρώτο διάστημα, κάθε φορά που μιλούσα για αυτό το συμπλήρωμα πως στο πλαίσιο της εκπαίδευσής μου η συμμετοχή μου στην ομάδα ήταν ένας από τους όρους των εκπαιδευτικών!
Πέρασε αρκετός καιρός ώσπου να αναγνωρίσω και να αποδεχτώ ότι η συμμετοχή μου σε μια ψυχοθεραπευτική διεργασία ήταν μια εμπειρία για την οποία δεν χρειαζόταν να αισθάνομαι αμήχανα ή να ντρέπομαι για την παραδοχή των δυσκολιών και των ευάλωτων πλευρών του εαυτού μου και ότι είχα πολλούς σημαντικούς λόγους να βρίσκομαι μέσα στην ομάδα,( κάτι που κράτησε για 4 χρόνια)!
Στη συνέχεια καθώς εργάστηκαν για πολλά χρόνια με οικογένειες και οικογένειες γονέων εξαρτημένων εφήβων παρατηρούσα πως υπήρχε μια τεράστια δυσκολία για τους γονείς να μοιραστούν με τους δικούς τους σημαντικούς άλλους τόσο τα προβλήματα που βίωναν όσο και το ότι συμμετείχαν σε ομάδες θεραπείας και συμβουλευτικής υποστήριξης.
Αναφέρω αυτά τα παραδείγματα γιατί εκτιμώ πως αποτυπώνουν την κουλτούρα και τις αντιλήψεις που υπάρχουν για την ψυχοθεραπεία πριν από λίγες δεκαετίες. Αυτές οι αντιλήψεις συνέδεαν την εμπειρία του να κάνει κανείς ψυχοθεραπεία είτε σαν μια ένδειξη ψυχικής ασθένειας, είτε σαν ένα δείγμα αδυναμίας και αποτυχίας του εαυτού, (ή της οικογένειας), να διαχειριστεί τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.
Σήμερα τα πράγματα μοιάζουν να έχουν αλλάξει, (η τέχνη, η λογοτεχνία, ο κινηματογράφος, η επιστημονική γνώση έχουν συμβάλει σε αυτό!) και ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αποφασίζουν να αναζητήσουν μια θεραπευτική υποστήριξη παρά να παγιδευτούν σε μια θέση παντοδυναμίας από την οποία θεωρούν πως μπορούν να διαχειριστούν τα τραύματα ή τις πιέσεις της καθημερινής ζωής ή αντίστοιχα σε μια θέση απόλυτης αδυναμίας από την οποία πιστεύουν πως τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει!
Αφορμές και λόγοι για υποστήριξη
Οι λόγοι για να αναζητήσει κανείς θεραπευτική ή συμβουλευτική υποστήριξη ποικίλουν, ανάλογα με το κοινωνικό πλαίσιο και τις ανάγκες των ανθρώπων και έχει μια ιδιαίτερη σημασία όπως τα προβλήματα, οι κρίσεις, τα ψυχικά τραύματα, τα πένθη και οι απώλειες νοηματοδοτούνται, γνωστικά, συναισθηματικά και ψυχικά, σε κάθε στιγμή της εμπειρίας μας.
Οι αφορμές για να ζητήσει κάποιος/α/@ βοήθεια είναι πολλές και στις μέρες μας έχουν αυξηθεί καθώς έχει μειωθεί η υποστήριξη που παρείχαν τα κοινωνικά δίκτυα, όπως λ.χ. η κοινότητα και η ευρεία οικογένεια, αλλά και λόγω της πολυπλοκότητας και της βεβαιότητας που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο κόσμο.
Ανάμεσα στις αφορμές και τους λόγους που μπορούν να ωθήσουν έναν άνθρωπο να αναζητήσει υποστήριξη είναι:
- Μια εμπειρία ψυχικής διαταραχής όπως η κατάθλιψη, μια διπολική διαταραχή ή μια ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
- Η καταφυγή σε εξαρτημένες συμπεριφορές
- Τα πένθη που συνδέονται με την απώλεια σημαντικών προσώπων ή και τη διάψευση προσδοκιών και ψυχικών επενδύσεων
- Οι φοβίες και οι κρίσεις πανικού που αποδιοργανώνουν την καθημερινή μας ζωή και τις προσωπικές ή τις κοινωνικές μας σχέσεις
- Το άγχος και συχνά τα ψυχοσωματικά προβλήματα που συνδέονται με αυτό
- Οι δυσκολίες που συνδέονται με τη σεξουαλικότητα
- Οι υπαρξιακές αναζητήσεις σχετικά με το νόημα και την αξία των επιλογών μας
- Η ανάγκη για αυτογνωσία και η σύνδεση με τις πολλές και διαφορετικές πτυχές του εαυτού μας
- Η ανάγκη να λάβουμε συμβουλευτική υποστήριξη για την αντιμετώπιση των δυσκολιών της καθημερινής μας ζωής όπως λ.χ. οικογενειακές ή εργασιακές δυσκολίες
- Η αίσθηση του εγκλωβισμού και η αδυναμία λήψης
Τα οφέλη από την ψυχοθεραπεία
Πολλές μελέτες που αξιοποιούν τόσο την εμπειρία των ανθρώπων που μετέχουν σε μια ψυχοθεραπευτική διεργασία όσο και έρευνες που έχουν βασιστεί στις νευρο- επιστήμες και στην επίδραση που ασκεί η ψυχοθεραπεία στη λειτουργία του εγκεφάλου, ( (Luders et al., 2011),αποδεικνύουν ότι υπάρχουν πολλά άλλα τα οποία έχουν τόσο την μείωση των συμπτωμάτων όσο και την ενίσχυση της αποφασιστικότητας των ανθρώπων να κάνουν τις αλλαγές που επιθυμούν.
Οι έρευνες έχουν επίσης αποτυπώσει ότι η ψυχοθεραπεία,(σε συνδυασμό ή μη συνδυασμό με μια φαρμακευτική υποστήριξη) συμβάλει στην ανακούφιση και την ανακούφιση από τα συμπτώματα που τους ταλαιπωρούν όπως η κατάθλιψη, η αγχώδης διαταραχή, το άγχος, οι φοβίες, οι κρίσεις πανικού του κοινωνικού άγχους, η διπολική διαταραχή,(Hunsley, Elliott & Therrien, 2013).
Είδη ψυχοθεραπείας
Ιστορικά η ψυχοθεραπεία συνδέεται με την ψυχανάλυση και την καθοριστική επίδραση που έχει ασκήσει ο Σ. Φρόιντ και οι περισσότεροι άνθρωποι την συνδέουν με το λόγο δηλαδή με την αφήγηση, τον διάλογο και την ακρόαση.
Ωστόσο η ψυχοθεραπεία μπορεί να υπάρξει και μέσω άλλων μορφών όπως είναι το ψυχόδραμα, η δραματοθεραπεία, η ψυχοθεραπεία μέσω τέχνης, η μουσικοθεραπεία, η χοροθεραπεία κ.α.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί επίσης να αφορά μια δυαδική σχέση των θεραπευτών/τριών και των ανθρώπων που αναζητούν υποστήριξη αλλά και ολοένα και περισσότερο στις μέρες μας αξιοποιείται και η ομαδική ψυχοθεραπεία, όπως και οι ομάδες αυτοβοήθειας. Αυτό που έχει σημασία σε κάθε περίπτωση είναι τόσο η μέθοδος που επιλέγεται όσο και η θεωρητική προσέγγιση να ταιριάζουν και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες, την κουλτούρα και τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων με τους οποίους εργαζόμαστε.
Σ ε αυτή την κατεύθυνση μια συνθετική και πλουραλιστική προσέγγιση, ( https://pluralisticpractice.com/introduction-to-pluralistic-counselling-and-psychotherapy/ ), είναι εξαιρετικά χρήσιμη καθώς οι θεραπευτές/τριες/@ που εργάζονται μέσα από αυτό το Πρίσμα δείχνουν προθυμία να εγκαταλείψουν τις βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις τους είτε να μετακινηθούν σε άλλα θεραπευτικά μοντέλα που θα εξυπηρετούν τους ανθρώπους είτε δεν είναι ευέλικτοι σχετικά με την παραπομπή είτε τις συνεργασίες που χρειάζεται να γίνουν!
Αν αισθάνεστε ότι υπάρχει λόγος να αναζητήσετε κάποια ψυχοθεραπευτική υποστήριξη μην διστάσετε να επικοινωνήσετε με κάποια/ο/@ θεραπεύτρια/η/@ που εμπιστεύεστε ότι μπορεί να συνδεθεί μαζί σας με σεβασμό και ενσυναίσθηση, να κατανοήσετε και να συμπαρασταθείτε στις δυσκολίες και τα προβλήματά σας. !
