Η επαγγελματική εξουθένωση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας
Πώς επιδρά στην ψυχική υγεία των εργαζομένων το σύνδρομο της επαγγελματικής εξουθένωσης (burnout) ;
Η καθημερινότητα στη δουλειά των επαγγελματιών ψυχικής υγείας περιλαμβάνει την επίλυση συναισθηματικών προβλημάτων των άλλων ανθρώπων. Πώς καταφέρνουν, λοιπόν, οι θεραπευτές να αποφεύγουν να «κουβαλούν» τα προβλήματα αυτά στο σπίτι τους;
Η Jessica Smith έγινε θεραπεύτρια για τον ίδιο λόγο όπου όλοι οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας ακολουθούν αυτό το πεδίο – για να βοηθά ανθρώπους. Στο μεταπτυχιακό της, ανέπτυξε ένα πάθος να εργάζεται με άτομα που κάνουν χρήση ουσιών ή που έχουν κάποιο τραύμα, καθώς και με άτομα που έχουν εμπλακεί με το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.
όταν αποφοίτησε απέκτησε τη δουλειά των ονείρων της , δουλεύοντας σε ένα κρατικό κέντρο θεραπείας χρήσης ουσιών σε μια τοπική μονάδα κράτησης στο Ντένβερ του Κολοράντο. Εργαζόταν σε υπηρεσίες συμπεριφοράς στη φυλακή και η δουλειά της την έφερνε σε άμεση επαφή με κρατούμενους που αγωνίζονταν με τον εθισμό στα ναρκωτικά και το αλκοόλ. «Άρχισα να δουλεύω αμέσως με ανθρώπους που αντιμετώπιζαν αρκετά βαριές κατηγορίες», λέει η Smith, 31 ετών πια.
Λίγο καιρό αφότου ξεκίνησε, άρχισε να νιώθει τη συναισθηματική επιβάρυνση που συνεπάγεται ο χειρισμός οξέων περιπτώσεων. «Θυμάμαι ότι ρώτησα έναν προϊστάμενο για αυτό. Τι μπορώ να κάνω και πώς μπορώ να αποτρέψω το να παίρνω μαζί μου μερικές από αυτές τις εμπειρίες στο σπίτι;».
Η Smith συνειδητοποίησε ότι η κύρια πηγή των ψυχοσωματικών της συμπτωμάτων ήταν η δουλειά της.
Η Smith πιέστηκε για άλλο ένα χρόνο περίπου, αλλά άρχισε να εμφανίζει ψυχοσωματικά συμπτώματα. Στην αρχή δεν ήταν σίγουρη από πού προέρχονταν, αλλά τελικά συνειδητοποίησε ότι η κύρια πηγή ήταν η δουλειά της. «Έφτασα σε ένα σημείο όπου καθόμουν με έναν πελάτη και έπιανα τον εαυτό μου να υψώνει ένα τοίχο προκειμένου να προστατευτεί. Ήξερα ότι έπρεπε να είμαι σε θέση να γκρεμίσω τον τοίχο για να τους κάνω να νιώσουν ασφαλείς». Η Smith κατέληξε να παραιτηθεί και έκανε ένα διάλειμμα για να ταξιδέψει. Σήμερα, διευθύνει ένα ιδιωτικό ιατρείο και δεν εργάζεται πλέον στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
Η επαγγελματική εξουθένωση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας
Συναισθηματική εξουθένωση
Στις μέρες μας, μπορεί να φαίνεται ότι το άγχος και η εξουθένωση είναι απλώς ένα συχνό κομμάτι της σύγχρονης επαγγελματικής ζωής. Το 2019, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέταξε την επαγγελματική εξουθένωση ως επαγγελματικό φαινόμενο, περιγράφοντάς το ως «ένα σύνδρομο που εννοείται ως αποτέλεσμα του χρόνιου στρες στο χώρο εργασίας που δεν έχει αντιμετωπιστεί επιτυχώς».
Η εξουθένωση στο χώρο εργασίας συχνά εξετάζεται από μια σκοπιά της εργασιακής κουλτούρας που είναι συνεχώς ενεργή και «πιεστική». Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας όπως η Smith, σίγουρα δεν είναι άτρωτοι από τέτοιες πιέσεις, αλλά έχουν την πρόσθετη έκθεση να εργάζονται σε καθημερινή βάση με συναισθηματικά ζητήματα και τραύματα.
Το 2018, όταν η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία ανέλυσε διάφορες μελέτες που εξέτασαν την εξουθένωση μεταξύ των ανθρώπων που παρέχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας, οι ερευνητές της διαπίστωσαν ότι « μεταξύ 21% και 61% των επαγγελματιών ψυχικής υγείας εμφανίζουν σημάδια επαγγελματικής εξουθένωσης». Μια ερευνητική ανασκόπηση του 2018 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Psychology, ανέλυσε 30 χρόνια έρευνας για αυτό το θέμα, με τη συμμετοχή 9.000 ψυχοθεραπευτών. Περισσότεροι από τους μισούς από τους θεραπευτές που συμμετείχαν ανέφεραν «μέτρια – υψηλά επίπεδα στρες και εξουθένωσης».
Ενοχές και κατεστραμμένο σύστημα
Όπως η Smith, η Ivy Kwong, μια 39χρονη εξουσιοδοτημένη ψυχοθεραπεύτρια με έδρα το Σιάτλ της Ουάσιγκτον, βίωσε επίσης εξουθένωση νωρίς στην καριέρα της. Ως ασκούμενη, η Kwong εργάστηκε με παιδιά μεταναστών από την Κεντρική και Νότια Αμερική. Όχι μόνο εκτέθηκε σε τραύματα που ανάγκαζαν τους περισσότερους πελάτες της να είναι σε συνεχή «λειτουργία επιβίωσης», αλλά εργαζόταν επίσης με περιορισμένους πόρους. Για παράδειγμα, πολλές από τις συνεδρίες της απαιτούσαν διερμηνέα που μιλούσε Ισπανικά, αλλά ο διερμηνέας δεν ήταν ευέλικτος και δεν μπορούσε να είναι πάντα παρών. Πολλά από αυτά που οδήγησαν στην εξουθένωση, λέει η Kwong, ήταν «η συνειδητοποίηση των ζητημάτων που αφορούν το σύστημα και που επηρέαζαν την ικανότητά μου να είμαι αποτελεσματική».
Ακόμη και για θεραπευτές που δεν εργάζονται με τους ίδιους περιορισμούς, η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να αυξηθεί με ύπουλους τρόπους, σύμφωνα με την Smith. Παρά το γεγονός ότι έχουν διδαχθεί τη σημασία της αυτό – φροντίδας στην εκπαίδευσή τους, πολλοί δεν συνειδητοποιούν ότι οδεύουν προς την εξάντληση μέχρι να είναι πολύ αργά. Ο Dr Gregory Moffatt, επαγγελματίας σύμβουλος εμπειρογνώμονας στην Αμερικανική Ένωση Συμβουλευτικής, λέει ότι επειδή οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας επικεντρώνονται στο να κάνουν τους άλλους καλύτερους, συχνά αισθάνονται «αήττητοι».
Η εξουθένωση στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορεί να εκδηλωθεί σε «κόπωση συμπόνιας», όπου οι θεραπευτές αναλαμβάνουν τον πόνο και την ταλαιπωρία των άλλων.
Υπάρχει επίσης μια αίσθηση ενοχής που σχετίζεται με την αυτό – φροντίδα. «Αισθανόμαστε ότι κάνουμε κάτι εγωιστικό», προσθέτει ο Moffatt. Για εκείνον, η «αφύπνιση» ήρθε όταν ο γάμος του άρχισε να καταρρέει . Ευτυχώς, μπόρεσε να χρησιμοποιήσει την εμπειρία του για να ξαναχτίσει και να ενισχύσει τη σχέση του με τη σύζυγό του, να αναπτύξει μια πρακτική αυτό – φροντίδας και να εντοπίσει τα προειδοποιητικά σημάδια που θα τον αποτρέψουν από το να γλιστρήσει στην ίδια κατάσταση στο μέλλον.
Σημάδια που εφιστούν την προσοχή μας
Σε ακραίες καταστάσεις, η επαγγελματική εξουθένωση στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας μπορεί να εκδηλωθεί μέσω αυτού που ονομάζουμε «κόπωση συμπόνιας». Εδώ είναι που ο θεραπευτής αναλαμβάνει «τον πόνο και την ταλαιπωρία των άλλων», λέει η Smith. Η κόπωση από συμπόνια μπορεί να μετατραπεί σε έμμεσο τραύμα όταν οι σύμβουλοι και οι θεραπευτές αρχίζουν να εμφανίζουν παρόμοια συμπτώματα με τους πελάτες τους.
Σε λιγότερο ακραίες καταστάσεις, τα σημάδια της εξουθένωσης μπορεί να περιλαμβάνουν έλλειψη εστίασης, συνεχή κόπωση και αδυναμία διακοπής λειτουργίας. «Μερικές φορές υπάρχει αυτό το μούδιασμα… όπου δεν νιώθεις ενεργός στα πράγματα. Αν έβλεπες μια τραγωδία στις ειδήσεις, η αντίδρασή σου είναι κάπως πληκτική», λέει ο Dr Harrald Magny , ψυχολόγος που διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στη Νέα Υόρκη.
Άλλοι επαγγελματίες εστιάζουν στην αλλαγή διάθεσης. Η Adriana Alejandre, τραυματοθεραπεύτρια από το Λος Άντζελες και παρουσιάστρια του podcast Latinx Therapy, λέει: «Παρατηρώ ότι τα επίπεδα ενέργειάς μου μειώνονται όταν επιστρέφω στο σπίτι και όταν αυτό συμβαίνει πιο σταθερά, τείνω να απομονώνομαι και να μην είμαι συναισθηματικά διαθέσιμή για την οικογένειά μου».
Σχεδόν όλοι οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας που έδωσαν συνέντευξη για αυτό το άρθρο συμφώνησαν ότι οι θεραπευτές και οι σύμβουλοι πρέπει να είναι καλύτεροι στο να εξασκούν αυτό που διδάσκουν όταν πρόκειται για αυτό – φροντίδα. Το πώς θα γίνει αυτό, είναι διαφορετικό για κάθε άτομο, αλλά το κλειδί είναι να μπορείς να θέσεις τα κατάλληλα όρια.
Η Lori Gottlieb, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέας του Maybe You Should Talk to Someone, λέει ότι οι θεραπευτές πρέπει να ξεφύγουν από τη νοοτροπία «να κάνουν ό,τι μπορούν». Η Gottlieb, για παράδειγμα, ορίζει συγκεκριμένες ώρες για να επικοινωνήσουν οι πελάτες της μαζί της. «Εάν προκύψει κάτι που δεν μπορεί να περιμένει, τότε πρέπει να καλέσουν το 911 ή να πάνε σε ένα δωμάτιο έκτακτης ανάγκης», λέει. Τονίζει επίσης τη σημασία των βασικών πρακτικών αυτό – φροντίδας, όπως τα επαρκή διαλείμματα μεταξύ των ραντεβού, η σωστή διατροφή και η τακτική γυμναστική. Όταν οι επαγγελματίες επενδύουν υπερβολικά στη δουλειά τους, αυτά τα πράγματα μπορεί να ακυρωθούν, λέει η Gottlieb.
Για την Alejandre, πρόκειται για την εξισορρόπηση του φόρτου των περιστατικών μεταξύ της «ανάγκης υψηλού επιπέδου» και της «ανάγκης χαμηλού επιπέδου». «Κάνω διαλείμματα μετά από πολύ βαριές συνεδρίες και αφήνω χώρο για παύση». Για τους Smith και Kwong, το να μπορούν να επιλέξουν με ποιον θα συνεργαστούν ήταν ένα κρίσιμο μέρος για την πρόληψη της επαγγελματικής εξουθένωσης. Οι Moffatt και Magny τονίζουν τη σημασία της αλληλοϋποστήριξης και την προθυμία να έχουν πρόσβαση οι ίδιοι στις συμβουλευτικές υπηρεσίες. Πολλοί αναγνωρίζουν ότι οι πιο ανοιχτές και ειλικρινείς συζητήσεις σχετικά με την επαγγελματική εξουθένωση, πιθανότατα θα βοηθήσουν στη μείωση του επιπολασμού της στο επάγγελμα της ψυχικής υγείας.
«Θα ήθελα να δω περισσότερους ανθρώπους να μιλούν για τις στρατηγικές τους για αυτό – φροντίδα», λέει η Alejandre. Τονίζει ότι δεν ενδιαφέρεται να ακούσει για τις ακριβείς πρακτικές με τις οποίες έχει συνδεθεί η αυτό – φροντίδα, αλλά «το πολύ εύστοχο πράγμα που κάνουν οι άνθρωποι σε καθημερινή βάση που τους κάνει ευτυχισμένους, το οποίο συμβάλλει στον συνεχή πλούτο τους για ενέργεια».
By Anisa Purbasari Horton
Μετάφραση για τις ΣΥΝΗΧΗΣΕΙΣ
Νατάσα Παπαδοπούλου
πηγή ανάκτησης
How burnout affects mental health workers – BBC Worklife
Βιβλιογραφική αναφορά
Horton, P. A. (2020). How burnout affects mental health workers. Ανακτήθηκε από:
https://www.bbc.com/worklife/article/20200305-how-burnout-affects-mental-health-workers
Διαβάστε σχετικά με τις δράσεις φροντίδας και ενδυνάμωσης που υλοποιούν οι ΣΥΝΗΧΗΣΕΙΣ στο https://synixiseis.gr/2022/05/21/%cf%86%cf%81%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%af%ce%b6%ce%bf%ce%bd%cf%84%ce%b1%cf%82-%cf%84%ce%bf%ce%bd-%cf%87%ce%b5%ce%af%cf%81%cf%89%ce%bd%ce%b1/
