Γονεϊκή Εξουθένωση και Πανδημία Covid
Μπορεί η φροντίδα των παιδιών, ακόμα και στις πιο όμορφες στιγμές, να επιφέρει σωματική κούραση, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση αναφερόμαστε σε εξάντληση που επιμένει και οδηγεί σε εξουθένωση. Μάλιστα, σύμφωνα με επιστήμονες, οι γονείς νιώθουν την ανάγκη να κρατήσουν απόσταση από τα παιδιά τους, καθώς ο εγκέφαλος προσπαθεί να τους προστατέψει από το έντονο στρες που νιώθουν. Αυτός είναι και ένας τρόπος να καταλάβετε ότι έχετε γονεϊκή εξουθένωση, καθώς πολλοί γονείς το έχουν περιγράψει ως έντονα συναισθήματα φόβου όταν ακούνε το παιδί να πλησιάζει.
Η γονεϊκή εξουθένωση εντοπίστηκε για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του 1980 από τους Βέλγους ερευνητές ψυχολογίας Isabelle Roskam και Moïra Mikolajczak. Έχει περιγραφεί ως «ένα σύνδρομο εξάντλησης, που χαρακτηρίζεται από το να αισθάνεσαι σωματική και ψυχική καταπόνηση» λόγω του ότι είσαι γονιός.
Τι σημαίνει, όμως, να έχεις αυτό το σύνδρομο εν μέσω πανδημίας;
Τα τελευταία 3 χρόνια ζούμε μια πρωτόγνωρη συνθήκη στην οποία όλοι προσπαθούμε να ισορροπήσουμε και να ζήσουμε «κανονικά». Για πολλές καταστάσεις, χρειάστηκε να βρεθούν έκτακτες και παροδικές λύσεις εν μέσω κορονοϊού, με πρώτη και κυριότερη την εργασία. Έτσι ήρθε στη ζωή μας η τηλεργασία, η δουλειά δηλαδή από το σπίτι. Ωστόσο, σταδιακά φάνηκε να έχει πολλά οφέλη και ότι ήρθε για να μείνει, καθώς ακόμα και τώρα πολλές επιχειρήσεις, μετά τη λήξη της καραντίνας συνεχίζουν να λειτουργούν έτσι. Το να είσαι γονιός, όμως, και να πρέπει να δουλέψεις από το σπίτι είναι το λιγότερο εξουθενωτικό, όπως φαίνεται να περιγράφουν πολλές οικογένειες.
Αρχικά, και κυρίως στην έξαρση της πανδημίας, οι γονείς δεν είχαν την δυνατότητα ή/και δεν επιθυμούσαν να έχουν εξωτερική βοήθεια για τα παιδιά. Αυτό είχε ως συνέπεια να πρέπει να εργαστούν και παράλληλα να διαχειριστούν τα παιδιά που βρίσκονταν στο σπίτι και όσα προέκυπταν από την κοινή συμβίωση, όπως λ.χ. οι τσακωμοί, οι απαιτήσεις των παιδιών, η ανάγκη τους να τραβήξουν την προσοχή των γονιών που βρίσκονταν εκεί. Είναι αδύνατο να παραβλέψουμε, λοιπόν, όλο αυτό το στρες και την πίεση που δημιούργησε η συγκεκριμένη συνθήκη.
Συνδυαστικά με τα παραπάνω, η οικονομική ανησυχία και η αβεβαιότητα που επιφέρει μια πανδημία, επιβεβαιώνουν απόλυτα την έρευνα της Οξφόρδης που διαπίστωσε ότι τα επίπεδα στρες, άγχους και κατάθλιψης αυξήθηκαν κατακόρυφα σε γονείς και φροντιστές.
Μπορεί η φροντίδα των παιδιών, ακόμα και στις πιο όμορφες στιγμές, να επιφέρει σωματική κούραση, αλλά στη συγκεκριμένη περίπτωση αναφερόμαστε σε εξάντληση που επιμένει και οδηγεί σε εξουθένωση. Μάλιστα, σύμφωνα με επιστήμονες, οι γονείς νιώθουν την ανάγκη να κρατήσουν απόσταση από τα παιδιά τους, καθώς ο εγκέφαλος προσπαθεί να τους προστατέψει από το έντονο στρες που νιώθουν. Αυτός είναι και ένας τρόπος να καταλάβετε ότι έχετε γονεϊκή εξουθένωση, καθώς πολλοί γονείς το έχουν περιγράψει ως έντονα συναισθήματα φόβου όταν ακούνε το παιδί να πλησιάζει.
Ψυχοθεραπευτές και ψυχολόγοι εφιστούν την προσοχή, καθώς πολλές οικογένειες έφτασαν σε αυτούς με αυτά τα συμπτώματα σε ήδη πολύ προχωρημένο στάδιο.
Γι αυτό το λόγο, λοιπόν, είναι σημαντικό να τεθούν τα όρια πολύ πριν φτάσουμε στα όριά μας. Είναι ζωτικής σημασίας να σεβόμαστε τις ανάγκες μας και να μας ακούμε, μέχρι που μπορούμε να αντέξουμε, ποια είναι τα όρια της κούρασης μας. Οι ερευνητές τονίζουν τη σημασία του να δίνουμε ένα «διάλλειμα» στον εγκέφαλό μας, με όποιον τρόπο είναι δόκιμο αυτό για τον καθένα. Γυμναστική, μουσική, γραφή, ξεκούραση.
Το να είσαι γονιός, είναι από μόνο του μια δύσκολη δουλειά. Πόσο μάλλον υπό αυτές τις συνθήκες. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε από πού προέρχεται η ένταση και η πίεση μας, να σκεφτούμε λίγο τον εαυτό μας και όλα θα διορθωθούν βήμα – βήμα. Δεν είστε γονιός – τέρας, αν σκέφτεστε λίγο περισσότερο τον εαυτό σας. Ίσα ίσα αυτό θα κάνει και τα παιδιά σας πιο χαρούμενα. Είστε απλώς ένας άνθρωπος που προσπαθεί να διαχειριστεί τα πάντα και κάνετε το καλύτερο που μπορείτε. Η ισορροπία θα αποκατασταθεί, όταν επέλθει και μέσα μας!
Μετάφραση και προσαρμογή κειμένου στα ελληνικά : Νατάσσα Παπαδοπούλου- Ψυχολόγος
Βιβλιογραφική αναφορά: