Άνδρες κατάθλιψη και ψυχοθεραπεία

δημοσίευση από

Ηλία Γκότση

«Πέρασε μια αρκετά μεγάλη χρονική περίοδο στη ζωή μου που δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσω τα .. «θέματά μου». Ήρθε όμως η στιγμή που οι καταστάσεις άλλαξαν και κλήθηκε να πάρω μια ξεκάθαρη στάση απέναντι στα όλα έγιναν πιο δύσκολα, από την επικοινωνία με τη σύζυγο έως η αντιμετώπιση, ακόμα και απλών, επαγγελματικών προβλημάτων.

Η δύσκολη αρχή, η παραδοχή της ανάγκης για βοήθεια ήταν η σημαντικότερη συνειδητοποίηση. Η πορεία ακόμα δυσκολότερη. Βήμα βήμα να αναγνωρίσω καταστάσεις από το μακρινό παρελθόν που καθόρισαν τη στάση μου απέναντι στη ζωή μου, τις περισσότερες φορές υποσυνείδητα. Η έντονη εσωτερική ανάγκη να βρω την ψυχική ηρεμία που θα με κάνει δυνατό με βοήθησε να μην σταματήσω να «ψάχνω». Και η ελπίδα ότι μέσω αυτού του ταξιδιού θα βρω την ευτυχία.

Αυτό το ταξίδι με βοήθησε να βρω μια νέα οπτική για τη ζωή μου. Μια μετακίνηση, μια μικρή αλλαγή της «γωνίας λήψης» των καταστάσεων που μου έφερνε πλέον η ζωή. Με βοήθησε να δω την πραγματικότητα και την ουσία των επιθυμιών μου μέσα σε αυτή. Να βρω τη νέα πηγή δύναμης μου.

Τελείωσε δηλαδή ? Είναι πλέον όλα καλά ? Όχι, αυτή είναι η αρχή. Τώρα νοιώθω ότι αρχίζει το νέο ταξίδι, το σημαντικότερο που έχω πλέον μπροστά μου. Εστιάζοντας στις αξίες που αναγνωρίζω πλέον δίπλα μου. Παρατηρώντας τον κόσμο μέσα από την οπτική των δυσκολιών που όλοι μας ζούμε και δείχνοντας κατανόηση και διάθεση να συγχωρώ, πρώτα από όλους τους ίδιους μου τον εαυτό. Να συνεχίσω την αναζήτηση της εσωτερικής γαλήνης, ότι δηλαδή είμαι εδώ και είμαι ικανός να υποστηρίξω τις επιλογές μου, τους ανθρώπους που ζουν για εμένα, που ζω γι’ αυτούς, του εαυτού μου που έχω ανάγκη να αγαπώ και να φροντίζω.”

Αυτή είναι μια επιστολή που μου έστειλε ένας άνδρας με τον οποίο εργάζομαι θεραπευτικά εδώ 4 χρόνια. Ο Μανώλης χρειάστηκε να διανύσει μια μεγάλη διαδρομή για να οδηγηθεί σε αυτή την παραδοχή και σε αυτές τις μετακινήσεις. Χρειάστηκε να αναρωτηθεί για τη σχέση του με τον πατέρα του, για το επίπεδο διαφοροποίησης από τη μητέρα του, για το πώς ο ίδιος αναγνώρισε και επέκρινε τον εαυτό του σε στιγμές αποτυχίας.

 Ο Μανώλης ξεκίνησε ψυχοθεραπεία  σε μια περίοδο της ζωής του που αισθανόταν πολλαπλά εγκλωβισμένος και ταυτόχρονα νοιώθοντας αποτυχημένος. Αυτές οι συνθήκες τις ζούσε με ένταση σε όλες τις πραγματικότητες που ζούσε, όπως λ.χ στην εργασία του ή στη σχέση του με τη γυναίκα του. Καθώς η αίσθηση της αποτυχίας ή του εγκλωβισμού απλωνόταν σε κάθε πτυχή της ζωής του το αποτέλεσμα ήταν να έχει δυσκολίες στην σεξουαλικότητά του, να βρίσκεται ουσιαστικά στα όρια της κατάθλιψης και της αποτυχίας, κάτι που τον οδηγούσε στην έκφραση ενός σχεδόν καστροφικού θυμού και σε αδυναμία. να αναλάβει την ευθύνη τόσο για τον εγκλωβισμό όσο και για τις μετακινήσεις που έπρεπε να κάνει

Άνδρες σε κατάθλιψη

ανάκτησης της εικόνας πηγής  https://www.wellsanfrancisco.com/why-does-depression-in-men-often-get-overlooked/

Η συνθήκη στην οποία ζούσε ο Μανώλης δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο ούτε ασυνήθιστο για πολλούς άνδρες στις ημέρες μας. Συχνά, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, δέχομαι αιτήματα από άνδρες που αισθάνονται αποσυνδεδεμένοι από κάποιο νόημα, μετέωροι και συναισθηματικά ασταθείς.

Η εμπειρία της κατάθλιψης στους άντρες

Πολλές έρευνες τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες μας καταδεικνύουν ότι οι άντρες υποφέρουν από την κατάθλιψη  σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό από τις γυναίκες, (στη μέση ηλικία το ποσοστό αγγίζει το 40% -ποσοστό πολύ υψηλότερο από αυτό που παρατηρείται στις γυναίκες (25% ) Σύμφωνα με μια έρευνα που παρουσιάζεται στο https://www.nimh.nih.gov/health/publications/men-and-depression  τα συμπτώματα με τα οποία παρουσιάζεται  η κατάθλιψη στους άνδρες είναι τα ακόλουθα: 

• Θυμός, ευερεθιστότητα ή επιθετικότητα
• Αίσθημα άγχους, ανήσυχου ή «στα άκρα»
• Απώλεια ενδιαφέροντος για εργασία, οικογένεια ή δραστηριότητες που κάποτε ήταν ευχάριστες
• Προβλήματα με τη σεξουαλική επιθυμία και απόδοση
• Αίσθημα λύπης, «άδειο», επίπεδο ή απελπισμένο
• Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί ή να θυμηθεί λεπτομέρειες
• Αισθάνεστε πολύ κουρασμένοι, δεν μπορείτε να κοιμηθείτε ή να κοιμηθείτε πολύ
• Υπερκατανάλωση τροφής ή μη επιθυμίας να φάει καθόλου
• Σκέψεις αυτοκτονίας ή απόπειρες αυτοκτονίας
• Σωματικοί πόνοι ή πόνοι, πονοκέφαλοι, κράμπες ή πεπτικά προβλήματα
• Αδυναμία ανταπόκρισης στις εργασίες της εργασίας, της φροντίδας της οικογένειας ή άλλων σημαντικών δραστηριοτήτων
• Συμμετοχή σε δραστηριότητες υψηλού κινδύνου
• Ανάγκη για αλκοόλ ή ναρκωτικά
• Αποχώρηση από την οικογένεια και τους φίλους ή την απομόνωση

Η συυμετοχή των αντρών σε ψυχοθεραπευτικές διεργασίες

Παρά το γεγονός όμως ότι οι άνδρες εμφανίζουν όλο και πιο συχνά συμπτώματα αποδυνάμωσης και κατάθλιψης δύσκολα αναζητούν μια συστηματική ψυχοθεραπευτική υποστήριξη καθώς αυτό βρίσκεται σε σύγκρουση με τις παραδοσιακές αντιλήψεις σχετικά με την ανδρική ταυτότητα.

Οι λόγοι χρειάζεται να αναζητηθούν σε έναν μεγάλο βαθμό στις κατασκευές που έχουν οι άνδρες σχετικά με την ανδρική ταυτότητα και την αρρενωπότητα. Παρά το γεγονός ότι νέες μη τοξικές μορφές αρρενωπότητας παρουσιάζονται στο προσκήνιο και ολοένα και περισσότεροι άνδρες είναι πρόθυμοι να υποστηρίξουν αυτή τη μετακίνηση, (δες αναλυτικά στο https://synixiseis.gr/2022/06/03/%cf%84%ce % bf%ce%be%ce%b9%ce%ba%ce%ae-%ce%b1%cf%81%cf%81%ce%b5%ce%bd%cf%89%cf%80%cf% 8c %cf%84%ce%b7%cf%84%ce%b1-%cf%83%cf%85%ce%bd%ce%ad%ce%bd%cf%84%ce%b5%cf%85 % ce%be%ce%b7-%cf%83%cf%84%ce%bf-ifimerida/ ) η πλειονότητα εξακολουθεί να επηρεάζεται από μια πατριαρχική αντίληψη σχετικά  με την σημασία που έχουν οι  θέσεις δύναμης και ευαλωτότητας.

Οι συνέπειες της άρνησης της ευαλωτότητας