Όρια στην Θεραπευτική Σχέση
Τι είναι τα όρια;
Πρόκειται, για αρχή, για τα όρια που θέτουμε στον εαυτό μας και στους άλλους, καθορίζοντας το τι είναι αποδεκτό και τι όχι. Αυτά τα όρια μπορούν να έχουν πολλές μορφές και να εκτείνονται σε διάφορους τομείς της ζωής μας, όπως σωματικά, συναισθηματικά, χωρικά, χρονικά, ή ακόμα και τεχνικά-διαδικαστικά. Στην ουσία, τα όρια είναι τα πλαίσια μέσα στα οποία λειτουργούμε και αλληλοεπιδρούμε με τον κόσμο γύρω μας. Ορίζουν τη γραμμή που δεν πρέπει να περάσουμε και είναι συνδεδεμένα με τις αξίες και τις πεποιθήσεις μας. Τα όρια διασφαλίζουν την ισχυρή αίσθηση του εαυτού και του σεβασμού, ενώ δημιουργούν ένα ασφαλές πλαίσιο μέσα στο οποίο ξεκαθαρίζονται ρόλοι και κανόνες μεταξύ των ατόμων. Η δημιουργία και η διατήρηση αυτών των ορίων απαιτούν συνέπεια, κατανόηση και σεβασμό, και συχνά εξαρτώνται από το κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο στο οποίο βρίσκονται τα άτομα.
Γιατί είναι απαραίτητα τα όρια;
Τα όρια δεν είναι μόνο σημαντικά για την αίσθηση της ασφάλειας και του σεβασμού, αλλά και για τη διατήρηση της προσωπικής μας υγείας. Μέσω αυτών, μπορούμε να κατανοήσουμε και να αναγνωρίσουμε τις ανάγκες μας, να διαχωρίσουμε τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας από αυτά των άλλων και να προστατεύσουμε τον εαυτό μας από συναισθηματική ή ψυχική υπερφόρτωση. Χωρίς σαφή όρια, μπορεί να χάσουμε την αίσθηση της ταυτότητάς μας και να βρεθούμε σε καταστάσεις που προκαλούν συναισθηματική ή ψυχική εξάντληση. Τα όρια λειτουργούν επίσης ως ασπίδα απέναντι σε ανεπιθύμητους εξωτερικούς παράγοντες και βοηθούν στη διαχείριση των συναισθημάτων και των σκέψεών μας. Στη θεραπευτική διαδικασία, τα όρια καθορίζουν την εγγύτητα και την απόσταση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, ενώ επιτρέπουν την ασφαλή και αποτελεσματική εξέλιξη της θεραπείας. Επιπλέον, η καθορισμένη οριοθέτηση προστατεύει τα δικαιώματα και των δύο μερών και ενισχύει την υγιή και αποτελεσματική συνεργασία.
Τι είναι η θεραπευτική σχέση;
Η θεραπευτική σχέση αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο βασίζεται η επιτυχία της θεραπείας. Είναι η σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας που αναπτύσσεται μεταξύ του θεραπευτή και του θεραπευόμενου, κατά τη διάρκεια της θεραπευτικής διαδικασίας. Αυτή η σχέση βασίζεται σε σημαντικά στοιχεία, όπως η εμπιστοσύνη, η αποδοχή, η ενσυναίσθηση, και η σαφήνεια. Ο θεραπευτής πρέπει να δημιουργεί έναν χώρο ασφαλή και μη κριτικό, όπου ο θεραπευόμενος αισθάνεται ελεύθερος να μοιραστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Η ενσυναίσθηση, δηλαδή η ικανότητα του θεραπευτή να κατανοεί και να συμμερίζεται τα συναισθήματα του θεραπευόμενου, είναι επίσης κρίσιμη για την εμβάθυνση αυτής της σχέσης. Όλα αυτά τα στοιχεία συνθέτουν την έννοια της θεραπευτικής σχέσης, η οποία ενισχύει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και συντελεί στη βελτίωση της ψυχικής υγείας του θεραπευόμενου.
Διαβάστε επίσης Όρια: Τί είναι και πως τα δημιουργούμε;
Πώς ενσωματώνονται τα όρια στην θεραπευτική σχέση;
Η ενσωμάτωση των ορίων στη θεραπευτική σχέση είναι ένα συνεχές και δυναμικό στάδιο, που αρχίζει με την υπογραφή ενός θεραπευτικού συμβολαίου. Το συμβόλαιο αυτό καθορίζει τη βάση της θεραπευτικής διαδικασίας και περιλαμβάνει τους κανόνες και τις προσδοκίες που συμφωνούνται από κοινού. Στα βασικά όρια που πρέπει να ορίσει ο θεραπευτής περιλαμβάνονται η εμπιστευτικότητα, το απόρρητο, και οι διαδικασίες που αφορούν την επικοινωνία εκτός των συνεδριών, τις ημέρες και ώρες των συναντήσεων, καθώς και τη συχνότητα των συνεδριών. Αυτά τα όρια βοηθούν στην αποφυγή παρεξηγήσεων και διασφαλίζουν τη σωστή λειτουργία της θεραπευτικής σχέσης.
Επιπλέον, είναι απαραίτητο ο θεραπευτής να καθορίσει ρεαλιστικές προσδοκίες για τη διάρκεια και την κατεύθυνση της θεραπείας, προκειμένου να αποφευχθούν απογοητεύσεις και να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της θεραπείας. Στην περίπτωση παραβίασης αυτών των ορίων, είναι εξίσου σημαντικό να υπάρχουν συνέπειες που θα προστατεύουν τη διαφάνεια και την ακεραιότητα της θεραπευτικής σχέσης.
Η διαδικασία της συνεχιζόμενης αναστοχαστικής αξιολόγησης των ορίων και της σχέσης είναι επίσης καθοριστική για την υγιή και παραγωγική πορεία της θεραπείας. Μέσω αυτής της διαδικασίας, ο θεραπευτής μπορεί να διασφαλίσει ότι τα όρια παραμένουν σε ισχύ και ότι η θεραπευτική σχέση εξελίσσεται προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικότητας και της υποστήριξης του θεραπευόμενου.
Συμπερασματικά, τα όρια στην θεραπευτική σχέση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επιτυχίας της θεραπείας. Η σαφήνεια και η διατήρηση αυτών των ορίων δημιουργούν ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον, που επιτρέπει στον θεραπευόμενο να εξερευνήσει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις προκλήσεις του, ενώ ταυτόχρονα προστατεύουν την υγιή αλληλεπίδραση μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου.
Βιβλιογραφία :
Άννα Αποστολίδου.(2020) Τα 3 ξεκάθαρα όρια της θεραπευτικής σχέσης. PhycologyNow.gr
Άννα Αλβανού.(2022) Γιατί υπάρχουν τα όρια στη ψυχοθεραπεία .
Phsycology.gr
Βαϊζίδου Χριστίνα.(2022) Τα όρια στη ψυχοθεραπεία και η υπέρβασή τους.
Phsycology.gr
Nταιαν Μπαρδ. (2020) Διατηρώντας και κατανοώντας τα όρια στη ψυχοθεραπεία .
TherapyNetwork.eu
L.Clover. (2021) Boundaries in therapy .
Counselling-directory.org.uk
Εργασία από :
Ευχαριστούμε πολύ τις Ευφροσύνη Σταυροπούλου, Ραφαέλα Μοδήλου, Εβίτα Γαβαλά – εκπαιδευόμενες θεραπεύτριες στη συστημική ψυχοθεραπεία στις ΣΥΝΗΧΗΣΕΙΣ