Πώς είναι η κρίση πανικού; Ποιό το βιολογικό της υπόβαθρο;
Εισαγωγή
Η κρίση πανικού μπορεί να είναι μια αιφνίδια και συνταρακτική εμπειρία, που κατακλύζει τον νου με έντονα συναισθήματα φόβου και ανησυχίας. Σε κλάσματα δευτερολέπτου, το σώμα αντιδρά σαν να βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, ενώ η ψυχή αγωνίζεται να κατανοήσει την ένταση. Αυτή η κατάσταση, που κατά βάση συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα, μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση και να απομονώσει το άτομο, αφήνοντάς το με την αίσθηση ότι η πραγματικότητα του έχει διαταραχθεί. Είναι μια εμπειρία που τη μοιράζονται ολοένα και περισσότερα άτομα σήμερα, ενδεικτικό του τρόπου ζωής μας. Στο παρόν άρθρο, αναφέρονται οι βιολογικές ρίζες των κρίσεων πανικού, τα χαρακτηριστικά τους αναλυτικά και κάποιες τεχνικές που ίσως φανούν χρήσιμες.
Παπαδοπούλου Νατάσσα, Ψυχολόγος – Εκπαιδευόμενη Συστημική Ψυχοθεραπεύτρια
Πώς είναι η κρίση πανικού;
Η καρδιά σας χτυπάει δυνατά, δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε και δεν μπορείτε να σκεφτείτε καθαρά – αυτά μπορεί να είναι μερικά από τα έντονα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού.
Η κρίση πανικού είναι ένα επεισόδιο ξαφνικού άγχους με υπερβολική σωματική αντίδραση σε μια απειλή ή έναν κίνδυνο – είτε αυτός είναι πραγματικός είτε αντιληπτός.
Αυτό το ξαφνικό κύμα έντονου φόβου ή άγχους επιφέρει συγκεκριμένα σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα. Αυτά συχνά φτάνουν στο αποκορύφωμα της έντασής τους μέσα σε λίγα μόλις λεπτά.
Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού μπορεί να ανταποκρίνονται άμεσα σε κάτι σοκαριστικό ή τρομακτικό, αλλά μπορεί επίσης να συμβούν χωρίς προφανή λόγο. Όπως είναι κατανοητό, ο αιφνιδιασμός και η έλλειψη ελέγχου μπορεί να τις κάνουν να μοιάζουν συντριπτικές και τρομακτικές.
Για πολλούς ανθρώπους, οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι ένα τυχαίο γεγονός. Για άλλους, μπορεί να είναι κάτι επαναλαμβανόμενο. Αυτό συμβαίνει συνήθως στο πλαίσιο μιας κατάστασης ψυχικής υγείας όπως η διαταραχή πανικού.
Αλλά σε κάθε περίπτωση, οι κρίσεις πανικού είναι διαχειρίσιμες.
Το πρώτο βήμα για τη διαχείριση των συμπτωμάτων μιας κρίσης πανικού -είτε περιστασιακής είτε συχνής- είναι η κατανόησή τους και το πώς αισθάνονται.
Συμπτώματα των κρίσεων πανικού
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, μπορεί να εμφανιστούν σωματικά, συναισθηματικά και γνωστικά συμπτώματα ταυτόχρονα.
Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών, 5η έκδοση, αναθεώρηση κειμένου (DSM-5-TR), εάν βιώνονται τέσσερα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα της κρίσης πανικού, το άτομο θα λάβει επίσημη διάγνωση:
- Ταχυπαλμία
- εφίδρωση
- τρέμουλο
- δύσπνοια ή αίσθημα ασφυξίας
- αίσθημα πνιγμού
- πόνος στο στήθος
- ναυτία ή κοιλιακή δυσφορία
- Ζάλη
- Αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποποίηση
- Φόβοι απώλειας του ελέγχου ή θανάτου
- μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
- ρίγη ή εξάψεις
Ταχυκαρδία
Ένα συνηθισμένο σύμπτωμα των κρίσεων πανικού είναι να αισθάνεστε τον καρδιακό σας ρυθμό να επιταχύνεται ραγδαία. Μπορεί να αισθανθείτε ή να ακούσετε την καρδιά σας να χτυπά πιο δυνατά ή πιο γρήγορα ή να παρατηρήσετε ένα σημείο του σφυγμού να χτυπάει πολύ δυνατά.
Ο καρδιακός σας ρυθμός συνήθως θα επιβραδυνθεί καθώς η κρίση πανικού και τα συμπτώματα υποχωρούν.
Εφίδρωση
Ως μέρος της αντίδρασης πανικού, μπορεί να αρχίσετε να ιδρώνετε. Αυτό μπορεί να σας κάνει να νιώθετε άβολα ή ακόμα και ενοχλητικά αν βρίσκεστε σε δημόσιο χώρο, αλλά αυτό το σύμπτωμα διαρκεί συνήθως μόνο για λίγα λεπτά και είναι απολύτως φυσικό.
Τρέμουλο
Ένα από τα πρώτα συμπτώματα που μπορεί να αντιμετωπίσετε όταν έχετε κρίση πανικού είναι το υπερβολικό και ανεξέλεγκτο τρέμουλο ή το τρέμουλο στα χέρια και τα πόδια σας.
Μπορεί να εξακολουθείτε να τρέμετε – αν και λιγότερο έντονα – ώρες μετά το τέλος των άλλων συμπτωμάτων της κρίσης πανικού. Το τρέμουλο θα πρέπει να υποχωρεί όλο και περισσότερο καθώς αναρρώνετε και ηρεμείτε.
Αν και δυσάρεστο, αυτό το σύμπτωμα της κρίσης πανικού δεν υποδηλώνει συνήθως κάποιο σωματικό πρόβλημα.
Δύσπνοια και αίσθημα ασφυξίας
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, πολλοί άνθρωποι αναπνέουν πολύ γρήγορα ή αισθάνονται σαν να ασφυκτιούν. Αυτό μπορεί να δημιουργήση βήχα, αίσθηση πνιγμού ή ακόμα και τάση για εμετό.
Όσο έντονα και δυσάρεστα και αν είναι αυτά τα συμπτώματα, είναι μια φυσική αντίδραση στην έξαρση αδρεναλίνης που βιώνεται.
Προσπαθήστε να επικεντρωθείτε στη σταθεροποίηση της αναπνοής σας, παίρνοντας βαθιές εισπνοές και εκπνοές. Ο κανονικός ρυθμός της αναπνοής σας θα πρέπει να επανέλθει μέσα σε 5 έως 30 λεπτά.
Αίσθημα πνιγμού
Όπως και με τη δύσπνοια, το αίσθημα ότι πνίγεστε μπορεί επίσης να οφείλεται σε υπερβολικές ανάσες. Το να λαχανιάζετε από την προσπάθειά σας να πάρετε αέρα μπορεί να εντείνει τα συμπτώματα της κρίσης πανικού.
Όσο δύσκολο κι αν είναι εν μέσω κρίσης πανικού, προσπαθήστε να θυμάστε ότι αυτό είναι προϊόν άγχους και όχι σωματική κατάσταση – δεν πνίγεστε στην πραγματικότητα. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να ανακτήσετε τον έλεγχο της αναπνοής σας και να νιώσετε καλύτερα συντομότερα.
Πόνος στο στήθος ή δυσφορία
Μεταξύ των καρδιακών παλμών και της υπεραναπνοής, μπορεί επίσης να νιώσετε άγχος και πόνο στο στήθος. Η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό είναι συχνά η πιο τρομακτική, καθώς μπορεί να υποθέσετε ότι είναι η καρδιά σας και να μην συνειδητοποιήσετε ότι πρόκειται για άγχος.
Παρόλο που η δυσφορία στο στήθος είναι κοινό σύμπτωμα της κρίσης πανικού, είναι σημαντικό να αναζητήσετε ιατρική φροντίδα αν δεν είχατε ποτέ στο παρελθόν πόνο στο στήθος. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να αποκλείσετε τυχόν υποκείμενες καρδιακές παθήσεις.
Ο γιατρός μπορεί να κάνει εξετάσεις και να σας κάνει ερωτήσεις για να γνωρίζει αν πρόκειται για καρδιακές ενοχλήσεις ή για άγχος.
Ναυτία ή κοιλιακή δυσφορία
Μια άλλη συνέπεια όλης αυτής της αδρεναλίνης είναι η ναυτία ή ο στομαχόπονος. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να επιδεινωθούν ακριβώς στην κορύφωση της κρίσης πανικού – μέσα στα πρώτα 10 λεπτά.
Μερικές φορές, μπορεί να αισθάνεστε ακόμα ναυτία ώρες μετά το τέλος της κρίσης. Το άγχος γενικά μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές.
Αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή λιποθυμίας
Ο συνδυασμός των συμπτωμάτων της κρίσης πανικού – ταχυκαρδία, γρήγορες ανάσες και φόβος ότι θα χάσετε τον έλεγχο – μπορεί να σας οδηγήσει στο να αισθάνεστε ζάλη.
Αυτή είναι μια φυσική αντίδραση στον πανικό. Θα αρχίσετε να αισθάνεστε πιο σταθερές μόλις εξαφανιστούν τα άλλα συμπτώματα.
Αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποποίηση
Καθώς τα συμπτώματα της κρίσης πανικού κορυφώνονται, μπορεί να αρχίσετε να έχετε την αίσθηση ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι πραγματικό ή να αρχίσετε να αντιλαμβάνεστε το περιβάλλον σας διαφορετικά, σαν να βρίσκεστε σε μια ταινία. Αυτό ονομάζεται αποπραγματοποίηση.
Μπορεί επίσης να αισθάνεστε αποκομμένα από τον εαυτό σας, σαν να μην είστε συνδεδεμένα με το σώμα σας. Αυτό ονομάζεται αποπροσωποποίηση.
Φόβος απώλειας του ελέγχου
Εάν αυτή είναι μία από τις πρώτες κρίσεις πανικού που έχετε βιώσει, τα έντονα συμπτώματα μπορεί να σας οδηγήσουν στο να νιώθετε ότι χάνετε τον έλεγχο ή την κατανόηση της πραγματικότητας. Μπορεί επίσης να αισθάνεστε ότι τα πάντα κλείνουν πάνω σας.
Αυτά είναι απλώς προσωρινά συναισθήματα – προϊόν όλων των φυσιολογικών διεργασιών που συμβαίνουν στο σώμα σας – και όχι ένδειξη της ψυχικής σας υγείας.
Φόβος του θανάτου
Ο φόβος του θανάτου είναι ένα από τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού, ειδικά για τις πρώιμες κρίσεις ή για τα άτομα που έχουν σπάνια κρίσεις πανικού.
Μεταξύ των σωματικών συμπτωμάτων και του έντονου άγχους, μπορεί να αρχίσετε να ανησυχείτε για την προσωπική σας ασφάλεια. Αυτά τα συναισθήματα είναι όμως άμεσο αποτέλεσμα του πανικού, οπότε δεν υποδηλώνουν απαραίτητα κάποιο σωματικό ή απειλητικό για τη ζωή πρόβλημα.
Μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα
Αν αρχίσετε να αισθάνεστε μια αίσθηση μυρμηγκιάσματος σε όλο σας το σώμα, μπορεί να οφείλεται στο άγχος και την αδρεναλίνη.
Μπορεί επίσης να αισθάνεστε μουδιασμένοι ή στιγμιαία παγωμένοι. Αυτές οι αισθήσεις συχνά υποχωρούν μέσα σε λίγα λεπτά.
Ρίγος ή έξαψη
Συνήθως συνδέεται με την υπερβολική εφίδρωση, μπορεί επίσης να νιώσετε ρίγη ή εξάψεις. Πρόκειται για το σώμα σας που προσπαθεί να προσαρμοστεί στην αδρεναλίνη και την έξαρση του πανικού.
Άλλα συμπτώματα και αίσθηση της κρίσης πανικού
Μπορεί επίσης να εμφανίσετε και άλλα συμπτώματα όπως κλάμα, πονοκέφαλο ή εμετό. Αλλά για να λάβετε τη διάγνωση της κρίσης πανικού, θα πρέπει και πάλι να έχετε τουλάχιστον τέσσερα από τα παραπάνω αναλυτικά συμπτώματα.
Πώς αισθάνεστε μια κρίση πανικού;
Κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, οι δραματικές σωματικές αισθήσεις που νιώθετε (όπως πόνος στο στήθος ή ταχυπαλμία) μπορεί να είναι τόσο ενοχλητικές που μερικοί άνθρωποι τις μπερδεύουν με καρδιακή προσβολή.
Τα συναισθηματικά και ψυχικά συμπτώματα μπορεί επίσης να είναι συντριπτικά. Μπορεί να αισθάνεστε ότι θα συμβεί κάτι καταστροφικό ή ότι πρέπει να ξεφύγετε από την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε επειδή βρίσκεστε σε άμεσο κίνδυνο.
Αυτές οι αισθήσεις και τα συναισθήματα δεν σχετίζονται πάντα με κάποιο συγκεκριμένο τρίγκερ. Τα συμπτώματα της κρίσης πανικού μπορεί να σας αιφνιδιάσουν και μπορεί να συμβούν ακόμη και όταν ξεκουράζεστε ή κοιμάστε. Συχνά ο αιφνιδιασμός των κρίσεων πανικού είναι αυτός που αναστατώνει περισσότερο.
Μερικοί άνθρωποι βιώνουν τα συμπτώματα κρίσεων πανικού μόνο μία φορά, αλλά μπορεί επίσης να τα βιώνετε αρκετές φορές ή χρόνια σε όλη σας τη ζωή.
Τύποι κρίσεων πανικού
Μερικοί άνθρωποι μπορεί να βιώνουν συμπτώματα κρίσης πανικού κάθε φορά που βρίσκονται σε μια συγκεκριμένη κατάσταση, όπως όταν κολλάνε σε ένα ασανσέρ ή όταν μιλούν δημόσια.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι κρίσεις πανικού μπορεί επίσης να οφείλονται σε ιατρικές καταστάσεις ή τραυματισμούς ή ακόμη και ως παρενέργειες ορισμένων φαρμάκων.
Δεν έχουν όλα τα συμπτώματα των κρίσεων πανικού τις ίδιες αιτίες – και μπορεί να είναι τόσο αναμενόμενα όσο και απροσδόκητα.
Απροσδόκητες κρίσεις πανικού
Μια απροσδόκητη κρίση πανικού συμβαίνει ξαφνικά χωρίς προφανή λόγο ή έναυσμα. Μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή και σε οποιοδήποτε μέρος και δεν μπορείτε να συνδέσετε την κρίση με κάτι συγκεκριμένο.
Θα μπορούσατε ακόμη και να περνάτε μια υπέροχη μέρα χωρίς άγχος και ξαφνικά να βιώσετε αυτού του είδους την κρίση πανικού.
Οι απροσδόκητες κρίσεις πανικού δεν συνδέονται συνήθως με κάποια συγκεκριμένη σκέψη, γεγονός ή ερέθισμα. Θα μπορούσατε να κοιμάστε, να παρακολουθείτε μια ταινία ή να γελάτε με έναν φίλο.
Η απροσδόκητη πτυχή μπορεί να κάνει την εμπειρία πιο δύσκολη στην κατανόηση ή να την αισθάνεστε ιδιαίτερα τρομακτική.
Αναμενόμενες κρίσεις πανικού
Οι αναμενόμενες κρίσεις πανικού είναι αποτέλεσμα ενός συγκεκριμένου γνωστού γεγονότος ( τα λεγόμενα triggers, δηλαδή τα εναύσματα είναι αισθητηριακές υπενθυμίσεις που προκαλούν την επανεμφάνιση επώδυνων αναμνήσεων ή ορισμένων συμπτωμάτων.)
Για παράδειγμα, αν φοβάστε τους μικρούς χώρους και κολλήσετε σε ένα ασανσέρ, μπορεί να έχετε μια αναμενόμενη κρίση πανικού. Ή θα μπορούσατε να έχετε μια κρίση πανικού ενώ περιμένετε να υποβληθείτε σε μια χειρουργική επέμβαση, αν έχετε πραγματικά άγχος γι’ αυτήν.
Με άλλα λόγια, ξέρετε γιατί σας πιάνει πανικός.
Οι αναμενόμενες κρίσεις πανικού μπορεί να προκαλούνται από την κατάσταση ή να έχουν προδιάθεση.
Μια καταστασιακά προκαλούμενη κρίση πανικού μπορεί να εμφανιστεί αμέσως μετά την έκθεση σε μια συγκεκριμένη κατάσταση που σας έχει προκαλέσει στο παρελθόν κρίσεις άγχους ή κρίσεις πανικού.
Για παράδειγμα, αν φοβάστε τις αράχνες και έρθετε σε επαφή με μία, μπορεί να βιώσετε μια προκαθορισμένη κρίση πανικού.
Από την άλλη πλευρά, μια προδιατεθειμένη κρίση πανικού συνήθως δεν συμβαίνει αμέσως μετά την έκθεση στην κατάσταση.
Για παράδειγμα, μπορεί να φοβάστε τις πτήσεις, αλλά δεν παθαίνετε κρίση πανικού κάθε φορά που επιβιβάζεστε σε αεροπλάνο. Αντίθετα, μπορεί να έχετε κρίση πανικού πριν από την επιβίβαση, μόλις επιβιβαστείτε ή αφού φύγετε εντελώς από το αεροπλάνο.
Μπορεί επίσης να έχετε μια αναμενόμενη κρίση πανικού από τρομακτικές σκέψεις ή από το ίδιο το άγχος.
Υπάρχει περίπτωση να πεθάνω από μια κρίση πανικού;
Τα συμπτώματα των κρίσεων πανικού μπορεί να σας φαίνονται πολύ συντριπτικά. Αν η καρδιά σας χτυπάει γρήγορα, έχετε δυσκολία στην αναπνοή και, επιπλέον, το μυαλό σας σας λέει ότι πεθαίνετε, μπορεί να είναι εύκολο να πείσετε τον εαυτό σας ότι αυτό είναι αλήθεια.
Το να αισθάνεστε έτσι κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού είναι στην πραγματικότητα αρκετά φυσικό και συνηθισμένο. Αλλά – δεν είναι αυτό που πραγματικά συμβαίνει.
Σε μια κρίση πανικού, το αίσθημα παλμών της καρδιάς, η αίσθηση ότι πνίγεστε και η ζαλάδα οφείλονται κυρίως στην έξαρση της αδρεναλίνης και στις υπερβολικά γρήγορες αναπνοές. Αυτό, μαζί με τις αγωνιώδεις σκέψεις σας, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο έντονα σωματικά συμπτώματα.
Αν και μπορεί να νιώθετε έτσι – δεν έχετε στην πραγματικότητα καρδιακή προσβολή ή απειλητική για τη ζωή σας εμπειρία. Στην πραγματικότητα, τα συμπτώματα της κρίσης πανικού δεν είναι συνήθως επικίνδυνα ή θανατηφόρα.
Όμως, ενώ οι κρίσεις πανικού δεν είναι θανατηφόρες, υπάρχει περίπτωση να επηρεαστεί η μακροπρόθεσμη υγεία σας από τις συχνές κρίσεις, ιδίως αν έχετε κάποιο υποκείμενο καρδιαγγειακό νόσημα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να πεθάνετε από μια κρίση πανικού, αλλά μάλλον ότι οι πολλαπλές κρίσεις μπορούν να μετατραπούν σε παράγοντα κινδύνου για ορισμένες καταστάσεις υγείας.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να αναζητάτε επαγγελματική βοήθεια για την πρόληψη και τη διαχείριση των συμπτωμάτων των κρίσεων πανικού. Μπορεί επίσης να είναι καλή ιδέα να ασχολείστε τακτικά με τεχνικές χαλάρωσης.
Πόσο διαρκούν οι κρίσεις πανικού;
Δεν έχουν όλες οι κρίσεις πανικού τα ίδια συμπτώματα ή την ίδια ένταση. Μπορεί επίσης να διαφέρουν ως προς τη διάρκειά τους.
Οι τυπικές κρίσεις πανικού διαρκούν έως και 30 λεπτά, με τα συμπτώματα να φτάνουν σε μέγιστη ένταση μέσα στα πρώτα 10 λεπτά πριν χαλαρώσουν. Όμως, ανάλογα με το πόσο έντονα είναι τα συμπτώματά σας, οι κρίσεις πανικού μπορεί να φαίνεται ότι διαρκούν πολύ περισσότερο.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να υπάρχουν κάποια μικρά συμπτώματα για ώρες – όπως ένα φαινόμενο κυματισμού. Έτσι, μπορεί να έχετε κάποιες λιγότερο έντονες σωματικές και ψυχολογικές αισθήσεις έως και μία ή δύο ημέρες μετά την έναρξη της κρίσης πανικού.
Οι κρίσεις πανικού μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο ή να έρχονται και να φεύγουν κατά κύματα για μέρες.
Στην πραγματικότητα, μερικοί άνθρωποι βιώνουν κρίσεις πανικού κάθε μέρα για εβδομάδες ή μήνες. Άλλοι μπορεί να έχουν μία κρίση πανικού και στη συνέχεια να συνεχίσουν για μήνες ή και χρόνια χωρίς να έχουν άλλη.
Για ορισμένους ανθρώπους, η εκμάθηση του τρόπου αντιμετώπισης του προληπτικού άγχους και της διαχείρισης των συμπτωμάτων των κρίσεων πανικού μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της συχνότητας των επεισοδίων πανικού.
Βιολογικές διεργασίες των κρίσεων πανικού
Όλα ξεκινούν από την αμυγδαλή – ή μάλλον τις αμυγδαλές, επειδή υπάρχουν δύο, μία σε κάθε ημισφαίριο του εγκεφάλου.
Αυτή η περιοχή στη βάση του εγκεφάλου παίζει σημαντικό ρόλο στη συμπεριφορά και τα συναισθήματα, ιδιαίτερα στην επεξεργασία του φόβου.
Όταν αντιμετωπίζετε ένα απειλητικό ερέθισμα, οι πληροφορίες αυτές αποστέλλονται στην αμυγδαλή. Με τη σειρά της, η αμυγδαλή ειδοποιεί άλλα μέρη του σώματός σας για να ενεργοποιήσουν την αντίδραση μάχης, φυγής ή παγώματος.
Αυτή είναι μια φυσική φυσιολογική αντίδραση στο στρες που σας επιτρέπει να ανταποκριθείτε γρήγορα σε οτιδήποτε αντιλαμβάνεστε ως απειλητική για τη ζωή σας κατάσταση.
Με μια ματιά, η διαδικασία πάει κάπως έτσι:
- Η αμυγδαλή λαμβάνει το μήνυμα ότι μπορεί να υπάρχει κίνδυνος.
- Η αμυγδαλή σπρώχνει το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, οπότε το σώμα ανταποκρίνεται στον αντιληπτό κίνδυνο.
- Τα επινεφρίδια απελευθερώνουν αδρεναλίνη, την ορμόνη μάχης ή φυγής.
- Η αδρεναλίνη προκαλεί ταχυκαρδία και επιτάχυνση της αναπνοής, μεταξύ άλλων φυσιολογικών συμπτωμάτων.
- Οι μύες σας αρχίζουν να παίρνουν περισσότερο αίμα (προετοιμάζοντάς σας σε περίπτωση που χρειαστεί να τρέξετε).
- Ο εγκέφαλός σας λαμβάνει περισσότερο οξυγόνο και βρίσκεται σε μεγαλύτερη εγρήγορση.
- Είστε έτοιμες να αντιδράσετε στην απειλητική κατάσταση.
Αυτή, φυσικά, είναι μια εξαιρετική αντίδραση που πρέπει να έχετε αν πραγματικά κινδυνεύετε, όπως αν τρέχετε από επίθεση άγριου ζώου.
Αλλά και άλλοι τύποι αγχωτικών καταστάσεων μπορούν επίσης να προκαλέσουν τις ίδιες αντιδράσεις με τον άμεσο σωματικό κίνδυνο – όπως μια μεγάλη παρουσίαση στο σχολείο, αν φοβάστε τη δημόσια ομιλία.
Αλλά κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού, μόνο η αντίληψη του κινδύνου είναι αρκετή για να αντιδράσει το σώμα σας. Επίσης, η φυσιολογική αντίδραση είναι πολύ πιο έντονη από ό,τι πραγματικά θα έπρεπε να είναι για να ανταποκριθείτε σε μια απειλή.
Αναπνέετε ακόμη πιο γρήγορα και η καρδιά σας αντλεί ακόμη περισσότερο αίμα. Αυτό, με τη σειρά του, σας προκαλεί άλλα σωματικά συμπτώματα, όπως ζάλη, υπεραερισμό, όραση σήραγγας, πόνο στο στήθος και μούδιασμα σε μέρη του σώματός σας.
Δεν είναι σαφές γιατί το σώμα αντιδρά υπερβολικά με αυτόν τον τρόπο σε ορισμένες καταστάσεις, οδηγώντας σας σε πανικό.
Πότε να επισκεφθείτε γιατρό
Εξετάστε το ενδεχόμενο να απευθυνθείτε σε έναν επαγγελματία υγείας – τον οικογενειακό σας γιατρό ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας – εάν:
- δυσκολεύεστε να βγάλετε τη μέρα σας και τα συμπτώματά σας παρεμβαίνουν στις σχέσεις σας, στην εργασία σας ή σε οποιαδήποτε άλλη καθημερινή σας δραστηριότητα
- έχετε επαναλαμβανόμενα σωματικά συμπτώματα, όπως αϋπνία, αίσθημα παλμών της καρδιάς, πονοκεφάλους ή οποιαδήποτε μορφή πόνου
- κάνετε χρήση ουσιών για να αντιμετωπίσετε το άγχος και τα σωματικά σας συμπτώματα
- έχετε κρίσεις πανικού μετά από τραυματισμό ή διάγνωση ιατρικής πάθησης
- να μένετε στο σπίτι παρόλο που έχετε υποχρεώσεις που απαιτούν να βγείτε από το σπίτι
- ενδιαφέρεστε να κατανοήσετε καλύτερα τα συμπτώματά σας ή θα θέλατε να υποβληθείτε σε έλεγχο για διάγνωση
- ενδιαφέρεστε να μάθετε τους καλύτερους τρόπους αυτοδιαχείρισης των συμπτωμάτων σας ή τις διάφορες θεραπευτικές επιλογές για τις κρίσεις πανικού
Πηγή: https://psychcentral.com/anxiety/panic-attack-symptoms
Μετάφραση & Επιμέλεια: Παπαδοπούλου Νατάσσα, Ψυχολόγος – Εκπαιδευόμενη συστημική ψυχοθεραπεύτρια